عاشورا یعنی مبارزه، یعنی ایستادگی در برابر ظلم و فساد، یعنی ایستادگی در برابر فریب و خرافه، یعنی پیگیری همان روشی که رسول خدا (ص) اعلام فرمود که در دین من ریاضت و رهبانیت جایی ندارد.

از جمله دلایل زنده بودن قیام عاشورا و اهداف امام حسین (ع) در بازه زمانی بیش از هزار و سیصد سال، جدای از گوهره دینی و الهی این قیام به دلیل ماهیت رسانه‌ای قیام است.

با رجوع به کتاب «البرصان و العرجان و العمیان و الحولان» جاحظ، چنین برمی‌آید که سنان بن انس سر مبارک امام حسین (ع) را از تن جدا کرده است.

حجت‌الاسلام و‌المسلمین رسول جعفریان، استاد گروه تاریخ دانشگاه تهران در یادداشتی با اشاره به تحریفات و اعمال سلایق گوناگون در بازگویی روایت عاشورا و قیام امام حسین (ع) در عرصه‌های گوناگون اجتماعی، سیاسی و فرهنگی، آن را خدشه‌ای  به اصل و اساس این واقعه انسانی و الهی قلمداد کرد.

ما «شیدای امام حسین (ع)» هستیم تا شیعه آن حضرت. آیا مشکل در حافظه تاریخ است که زندگی آن حضرت را همین مقدار ثبت کرده، یا آنکه ما در این باره کوتاهی کرده ایم؟ 

چرا در نظام آکادمی ایران، و حتی جهان (در زبان انگلیسی)، هنوز اربعین نه تنها جدی و محور نیست، بلکه آنقدر حاشیه‌ای و فرعی است که به سختی می‌توان سرنخی از آن پیدا کرد. 

ثابت‌بن‌دینار ثُمالی، مشهور به ابوحمزه ثمالی، راوی، محدث و مفسر امامی قرن دوم و از اصحاب امام سجاد (ع)، امام باقر (ع) و امام صادق (ع) بود. ابوحمزه دعایی از امام زین العابدین (ع) نقل کرده است که در سحرهای ماه رمضان خوانده می‌شود و به دعای ابوحمزه ثمالی مشهور است.

از مناره‌های اماکن مقدس به مانند مساجد پایان سحر و نزدیکی به اذان صبح پخش می‌شود ولی این نداى یاد شده که از مناره‌هاى حرم مطهر اباعبدالله (ع) پخش مى‌گردد، با دیگر نداى اشرب الماء سایر عتبات متفاوت است.

در بخش نخست این یادداشت به تقسیم‌بندی منابع عاشورا پرداخته شد. در ادامه در بخش دوم برخی از مهم‌ترین شاخصه‌های منابع نسل نخست مرتبط با عاشورا مورد بررسی قرار گرفت و در این یادداشت به برخی از مهم‌ترین علل عدم استفاده از منابع سه نسل اول پرداخته می شود.

در بخش نخست این موضوع به تقسیم‌بندی منابع عاشورا پرداخته شد. در ادامه، در این گفتار به برخی از مهم‌ترین شاخصه‌های منابع نسل نخست پرداخته می‌شود.