سایت کرب و بلا - سایت تخصصی امام حسین علیه السلام
اخبار
ویژه
- تلاش موزه آستان قدس عباسی برای حفظ میراث اسلامی
- بابالقبله حرم مطهر حسینی پس از اتمام بازسازی/ گزارش تصویری
- در این کشور نام بردن از امام حسین (ع) جرم است
- صحنههایی از واقعه کربلا در کتاب «همه جا کربلا»
- چرا سیدالشهدا (ع) ندای «هَل من ناصِر یَنصُرنی» سر داد؟
- عاشورا دعوت به شناخت اسلام علوی از اسلام اموی است
- «بنای نور»؛ توسعه ۳۸ هکتاری حرم امام حسین (ع) است
- «بر فَرَس تندرو» و «یلدا» یادگار ماندگار پیشکسوت دوبله ایران
- برابری زیارت عبدالعظیم با سیدالشهدا (ع) در شرایط ویژه
- نخستین شهیدی که در کربلا سر از تنش جدا شد
حادثه‌ای عظیم
در طول تاریخ فجایع و مصیبت‌های زیادی به وقوع پیوسته و مصائب زیادی بر مردم و حتی اولیای الهی وارد شده است. اما از بین این همه، ائمه اطهار (ع) واقعه عاشورا را بزرگترین مصیبت‌ها در کل آسمان‌ها و زمین معرفی کردند.
پس از عاشورا ائمه سعی در حفظ این واقعه به عنوان وجه مظلومیت شیعه و حقانیت خود داشتند و شیعیان را به حفظ این میراث شیعی ترغیب می‌کردند.
در این پرونده، به بررسی علت عظمت این مصیبت و آثار آن می‌پردازیم.
بازخوانی علم امام در آیینه عاشورا
داستان حرکت امام حسین (ع)، مسئله ای مهم در تاریخ تشیع است که آثار بسیاری از خود بجا گذاشته است. از این رو بسیاری از علما به بررسی و تحلیل این نهضت بزرگ پرداخته اند. یکی از مهم ترین مسائلی که در این حرکت، باعث اختلاف بسیاری در بین علما شده است، مسئله آگاهی امام حسین (ع) نسبت به شهادتشان است.
آیا امام حسین (ع) بوسیله علم غیبشان از شهادت خویش آگاه بودند؟ یا نسبت به سرانجام خویش آگاهی نداشتند؟ و اگر آگاه بودند، چرا به سمت هلاکت و شهادت حرکت کردند؟ همانطور که در آیه قرآن فرمان داده شده که خود را به تهلکه نیندازیم.
در این پرونده دلایل و قرائنی که محققین شیعه برای نظر خویش آورده اند، جمع و بررسی کرده ایم.
روز عاشورا در یک نگاه
روز دهم محرم سال 61 نقطه عطف تاریخ اسلام است. دراین روز فاجعه ای به بار آمد که هیچ وقت در تاریخ کم نشد و هیچ حکومتی نتوانست آن را از تاریخ حذف کند. هرساله این واقعه زنده تر می‌شود.
حقیقت کوفه در زمان حضرت علی (ع)
کوفه یکی از مهم ترین شهرهای اسلامی است که اولین جریان‌های سیاسی اسلامی و اولین جامعه شیعی در آنجا شگل گرفته است. کوفه به دلیل آنکه در سال‌های 34 الی 66 و 70 هجری مرکز نا آرامی‌ها بود بررسی تاریخی این شهر و دسته‌ها، گروه‌ها، قبایل و فرهنگ آن کمک شایانی به فهم درست تحولات مهم تاریخی در این برهه می‌کند. کوفه در تاریخ، تبدیل به یک معما شده است؛ زیرا که هم مشهور به پایگاه شیعیان است و هم در برهه‌های حساس تاریخ رها کننده سه امام شیعیان هست. چرخش های ناگهانی و سریع کوفیان در جریان ها و حوادث بسیار گیج کننده است و سوالات بسیاری را در ذهن ایجاد می‌کند. با خواندن این پرونده و فهم برخی تغییرات جریان‌های سیاسی و اعتقادی، علت چرخش‌های فضای عمومی کوفه در دوران حضرت علی (ع) و امام حسین (ع) روشن‌تر خواهد شد.
در میان گزارش‌های مورخان و محدثان اخبار عاشورا، گزارش‌های شیخ صدوق از این واقعه از آن رو شایان مطالعه و بررسی است که عمده گزارش بر جای‌مانده از مقتل وی، مبتنی بر اخبار امامان معصوم (ع)، به ویژه امام صادق (ع) است. پژوهش حاضر پس از ارائه شرح کوتاهی از زندگی و شخصیت علمی شیخ صدوق، به نقد و واکاوی سندی و محتوایی خبری طولانی از امام صادق (ع) درباره واقعه عاشورا از ابتدا تا فرجام آن، می‌پردازد.
جنبش ضداموی و ضدزبیری مختار، یک جنبش اجتماعی ـ انقلابی بود که با هدف خونخواهی امام حسین (ع) و برپایی حکومت عدل شکل گرفته بود. از این رو بررسی جامعه شناختی این جنبش می‌تواند در ارزیابی آن کمک زیادی کند. این پژوهش پس از گردآوری داده‌های تاریخی با رویکرد جامعه شناختی بر پایه چهار محور بنیادی: فرآیند، ساختار و ارتباط با کنش گران جنبش و باورها و نقش نیروهای کنش‌زا، به تحلیل جامعه شناختی این جنبش پرداخته است. دستاورد پژوهش نشان دهنده آن است که در پی دست‌یابی موالی به حقوق خویش، مختار به عنوان رهبر کاریزماتیک توانست موالی و شیعیان را همراه نماید؛ اما به دلیل ناسازگاری باورها با برنامه‌ها و اهداف، نهادی نشدن جنبش در عراق و هم چنین قدرت طلبی مختار، این جنبش دچار بحران شد.
قیام عبدالله بن زبیر (61-72 ق) و مختار بن ابی عبید ثقفی (64-66 ق) از قیام‌های عصر اموی هستند که توفیقاتی نیز داشتند. در این میان ابراهیم بن مالک اشتر به دلیل آوازه، نسب و نفوذش مورد توجه دو گروه قرار گرفت. ابراهیم ابتدا با مختار برای خونخواهی شهدای دشت طف همراه شد اما پس از نبرد «خازر» و تحقق نسبی این هدف و به دست آوردن امارت موصل از او جدا شد. او همچنان در موصل بود تا اینکه زبیریان بر مختار غلبه یافتند و حکومت عراق را به دست آوردند.
دیری است درباره محل شهادت امام حسین (ع) مقتلی زبانزد میان عوام شده که به گودال یا «گودال قتلگاه» شهرت یافته است. چنان‌چه منابع تاریخی و حدیثی متقدم و معتبر شهادت داده‌اند، شهادت امام حسین (ع) در مکانی غیر از آنچه امروزه در لسان عموم جای گرفته اتفاق افتاده است. بی‌گمان اعتقاد به چنین امری لوازم را به دنبال خواهد داشت و به نظر می‌رسد یکی از این لوازم، بُعد عاطفه است که منابع و مقاتل متأخر آن را به این عصر به ارمغان آورده‌اند. اختلاف تعابیر، وجود لغات غریب در روایات و پرداختن به احادیث ضعیف را می‌توان از جمله عواملی دانست که سبب شده چنین تعبیری وارد حوزه عاشورا شده و به تبع، منشأ اعتقادی بی‌پایه در میان عوام شود.
حجت‌الاسلام عابدی در یادداشتی توضیح داد
شرح روایات تفسیری و ارتباط ویژه امام حسین و اهل بیت (ع) با قرآن
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی طی مطلبی به ارتباط تنگاتنگ اهل بیت پیامبر اسلام(ص) و به ویژه امام حسین (ع) با قرآن پرداخت.
آنچه که امام حسین (ع) روز عاشورا سر داد و با ندای آیا کسی هست که مرا یاری کند در تاریخ معروف شده و به ثبت رسیده است در حقیقت خطاب به نسل‌های پسین واقعه عاشوراست که به انجام رسالت و وظایف خود در برقراری عدل، مساوات و... کوشا باشند.
در هر عصر و زمانی افرادی وجود دارند که به انجام کارهایی سبوعانه و ضدبشری مشغولند و چه بسا که اگر در زمان حیات زمینی حضرت سیدالشهدا (ع) بودند در برابر ایشان صف‌آرایی کرده و راضی به قتال با ایشان می‌شدند؛ از روایات مشخص است که حضرت حجت (ع) که خونخواه جد بزرگوارشان است مقابل این افراد خواهند ایستاد.
از زمان خلقت آدم ابوالبشر تاکنون همواره دو جریان حقّ و باطل به موازات هم پیشرفته و کره خاکی هیچگاه از مصاف این دو جریان خالی نبوده است. پیروان هر یک از حق مداران گذشته، همواره بسترسازان حق گرایان آینده بودهاند و حق گرایان آینده تداوم بخشان راه حق پرستان گذشته.
جواد شمقدری، نویسندگی و کارگردانی مجموعه‌ای تلویزیونی تحت عنوان «فرستاده» را به عهده داشت که روایتگر شخصی به نام سلیمان بن رزین؛ سفیر امام حسین (ع) به بصره بود.
استاد محمود فرشچیان در میان آثار نفیس نگارگری خود، تابلویی دارد به نام «عصر عاشورا» که در آن اوج حزن و غم به دنبال شهادت امام حسین(ع) را تصویر می‌کند.
فیلم سینمایی«سفیر» به کارگردانی فریبرز صالح توانست با استفاده از روایتی قصه‌گو، سرگذشت یکی از یاران امام حسین(ع) که به رویداد عاشورا منتهی می‌شود را بازگو کند.
مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت کشور منتشر کرد
فراخوان سیزدهمین سوگواره ملی و ششمین سوگواره بین‌المللی «مهر محرم»
مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان سمنان، سیزدهمین سوگواره ملی و ششمین سوگواره بین‌المللی «مهر محرم» را ویژه ایام سوگواری سیدالشهداء (ع) برگزار می‌کنند.
