اختصاصی کرب و بلا: یکی از شخصیت‌های تاریخ اسلام که موضوع تحقیق و پژوهش نویسندگان و محققان مسلمان و حتی عیرمسلمان جهان قرار گرفته؛ زینب کبری (س) است که بواسطه حضور قهرمانانه‌اش در حادثه کربلا جاودانه شده است. بانویی که البته پیش از این مقطع خاص تاریخ اسلام، خود سرشار از صفات عالیه علم و معنویت، بلاغت و فصاحت بوده است و کتب بسیاری در شرح و توصیف ایشان به رشته تحریر درآمده است.

کتاب «بانوی کربلا حضرت زینب (س)» نوشته «عایشه عبدالرحمن» معروف به «بنت الشاطی» یکی از بی‌شمار آثاری است که با محوریت حضرت زینب (س) چاپ و منتشر شده است.

 

درباره‌ی کتاب

کتاب حاضر روایت داستان گونه از زندگی پر فراز و نشیب و رویدادهای تکان‌دهنده و غم‌انگیز از تاریخ مسلمانان در مقطع خاص از تاریخ اسلام است که در 15 بخش به حیات حضرت زینب (س) از دوران کودکی، اندوه از دست دادن مادرش، ازدواج و همراهی با برادرش در واقعه کربلا تا وفات آن حضرت می‌پردازد.

همان گونه که نویسنده در مقدمه کتاب ذکر کرده است، این کتاب تنها تاریخ نیست اگرچه تمام مطالب و آن از مدارک تاریخی گرفته شده و رمان محض نیست اگرچه نگارش آن به سبک رمانی در آمده است.

کتاب بانوی کربلا حضرت زینب (س) نوشته عایشه بنت‌الشاطی و ترجمه «آیت‌الله صدر»  در 176 صفحه توسط انتشارات بوستان کتاب قم چاپ و منتشر شده است.

 

درباره‌ی نویسنده

عایشه عبدالرحمن معروف به عایشه بنت‌الشاطی (1913-1998م)، از اندیشمندان جهان عرب و قرآن‌پژوهان معاصر‎ و متأثر از مکتب ادبی امین خولی(همسر ایشان) در تفسیر است  که «التفسیر البیانی للقرآن الکریم»، از مهم‎ترین آثار اوست.

وی در 1315ش /1936 وارد دانشکده ادبیات دانشگاه «فؤاد اول» (قاهره کنونی ) شد و برای پنهان کردن هویت خود از پدرش، نام مستعار بنت الشّاطی (دختر ساحل ) را برگزید. در 1329 ش / 1950 با ارائه پایان نامه‌ای پیرامون «ابوالعلاء معرّی» (متوفی 449) در مقطع دکتری فارغ‌التحصیل شد.

بنت الشاطی بیش از 60‎  اثر‎ در زمینه‌های‎ مختلف از جمله ادبیات، فقه‎، قرآن، تاریخ، رجال و سیره تالیف نموده که «التفسیر البیانی للقرآن الکریم» مهم‎ترین آنها است. بکی دیگر از آثار این نویسنده عرب زبان «تراجم سیّدات بیت النبوه» است. این کتاب مجموعه پنج کتاب کوچکتر اوست که در شرح حال زنان خاندان پیامبر اکرم (ص) (مادر، زنان و دختران پیامبر، زینب عقیله بنی‌هاشم و سکینه دختر امام حسین (ع) تألیف کرده و غالب آنها مانند «آمنه مادر پیامبر»، «زنان پیامبر» و «بانوی کربلا حضرت زینب (س)» به فارسی ترجمه شده است.

 

بازخوانی کتاب

صفحات آغازین این کتاب به معرفی نیاکان حضرت زینب (س) و خواهرش که وی نیز زینب صغری نام داشت اختصاص دارد.

موضوعی که نویسنده در بخش دوم بدان پرداخته است؛ بیان احوالات اندوه‌بار زینب کبری (س) بعد از رحلت جدشان رسول خدا و متعاقب آن شهادت مادر گرامی‌شان است.

ماجرای ازدواج حضرت زینب (س) با «عبدالله بن جعفر»، بیان دلیری و رشادت‌های عبدالله و سپس توصیف زینب کبری (س) موضوعاتی است که بنت‌الشاطی یخش سوم کتاب خود را بدان اختصاص داده است.

نویسنده در ادامه این کتاب، جریان هجرت حضرت زینب (س) در رکاب برادرش حسین (ع) را بیان کرده است. بنت الشاطی ذیل این موضوع ابتدا حوادث جنگ احد و ظلم «هند» جگرخوار، علت و چگونگی شهادت حضرت حمزه (ع) عموی پیامبر را شرح داده و سپس در ادامه به معرفی یزید از نوادگان هند پرداخته است.

تلاش یزید برای بیعت گرفتن از امام حسین(ع)، پس از آن ماجرای فرستادن مسلم به کوفه و چگونگی شهادت ایشان نیز در ادامه این بخش شرح داده شده است.

در فصل بعدی کتاب به سفر اهل‌بیت (ع) و امام حسین (ع) به عراق اشاره شده است.

پایان بخش مطالب کتاب زینب بانوی کربلا، حاوی روایت داستان گونه‌ای از حرکت کاروان اهل‌بیت (ع) به سمت کوفه و واقعه‌ی کربلا است و این بحش با شرح اسارت خاندان بنی‌هاشم و خطبه‌های حضرت زینب(س) در مجلس ابن زیاد خاتمه یافته است.

 

برگی از کتاب

فاطمه در غم و اندوه مثل گردید و او را از پنج تن یا شش تن گریه کنندگان تاریخ شمرده‌اند: آدم از پشیمانی گریست، نوح برای گمراهی قومش گریست، یعقوب در فراق فرزندش یوسف گریست، یحیی از ترس آتش دوزخ گریست و فاطمه برای مرگ پدر گریست.( ص 48)

این بار هراس زینب پیچیده و اندوهش ناپیدا نبود. او می‌دانست مادرش سفری می‌کند که باز نمی‌گردد و به راهی می‌رود که برگشتن ندارد. او دختری بود گریان که با دیده اشک‌بار می‌دید پیکر مادر زهرا (س) را در خاک بقیع پنهان می‌کند و شن و خاک برآن می‌ریزند، همچنان که پیش از این با جدش چنین کردند. (ص 48).