نهال عاشورا در عصر ظهور به ثمر مینشیند ویاران وفادار و فداکار امام «حسین» (ع) الگوی حسینی بودن و زینبی ماندن را به منتظران واقعی عرضه میکنند.
امامت و ولایت ائمه اطهار(ع) تفاوت ماهوی ندارد، بلکه متناسب با شرایط و مقتضیات زمان، جلوههای گوناگونی به خود گرفته است. این جریان گاه در قیام سرخ، گاه در نهضت فرهنگی و علمی، گاه در لباس اسارت و گاه در تبعید و هجرت، متبلور شده است؛ اما از آنجا که تمامی معصومین، یک نور واحد هستند (خَلَقَکُمُ اللَّهُ أَنْوَارا[1])، هدف واحدی را نیز دنبال میکنند.
حفظ مکتب، هدایت امت، تبیین و اجرای حق و عدل و نیز ستیز با باطل، هدف مشترک تمام امامان (ع) بود که همچون رودخانهای که در مسیر خود، پیچوتاب خاصی مییابد ،هر زمان به شکلی بروز یافت تا همگان را حیات بخشد و سرانجام به اقیانوس حاکمیت عدل و امن الهی در زمان حضرت ولیعصر (عج) بیانجامد.
اما در این میان، پیوستگی و ارتباط میان قیام امام حسین (ع) و انقلاب حضرت «مهدی» (عج)، نمود بیشتری دارد. گویا نهضت «نینوا»، نهال و بذری بود که در روز عاشورا کاشته شد تا در گذر زمان، رشد کند و در عصر ظهور، به ثمر بنشیند. در عصری که همه پیامبران و امامان (ع)، در انتظار فرارسیدن آن بودهاند؛ عصری که در آن، وعدههای الهی بر حکومت جهانی حق و عدل[2]، تحقق مییابند و آیه استخلاف[3] عینیت پیدا میکند.
نمونههای پیوند عاشورا و انتظار
1- امام حسین (ع) به فرزندش، امام «سجاد» ع فرمود: ای فرزندم! به خدا سوگند؛ خون من از جوشش نمیافتد تا آنکه خداوند مهدی (عج)را برانگیزد و انتقام خونم را بگیرد.[4]
2- در دعای «ندبه» و شرح غم هجران مهدی موعود (عج)، از میان صدها شهید عترت پیامبر صلاللهعلیه وآله تنها از شهید کربلا سخن به میان میآید.
3- شعار امام منتظَر و یارانش «یا للثارات الحسین» است.[5]
4- بیش از 200 روایت به این مسئله اشاره دارند که حضرت حجت (عج) فرزند و از نسل امام حسین (ع) است و خود این نکته گویای رمز عمیق این ارتباط است. از جمله پیامبر (ص) در بیانی به حضرت «فاطمه زهرا» علیها السلام فرمودند: قسم به خدایی که جز او معبودی نیست؛ مهدی این امت که «عیسی بن مریم»، پشت سر او نماز میخواند از ما است و آنگاه با دست مبارک بر شانه امام حسین (ع) زد و سه مرتبه فرمود: او از حسین (ع) است»[6]. همچنین آن حضرت به «سلمان» و «ام سلمه» فرمود: مهدی (عج) از فرزندان حسین (ع) است؛ پس خوشا به حال آنکه از دوستان حسین (ع) باشد که به خدا قسم؛ شیعیان و پیروان او در روز قیامت، رستگارند[7].
امام «علی» علیهالسلام نیز در خطاب با امام حسین (ع) میفرمایند: ای حسین! نهمین فرزند تو، کسی است که بر اساس حق، قیام میکند، دین را ظاهر و حاکم میکند و عدالت را گسترش میدهد. آنگاه که امام حسین (ع) از ایشان میپرسد: آیا این امر واقع میشود؟، ادامه میدهند: آری، قسم به خدایی که «محمد» (ص) را به پیامبری برگزید و او نیز مرا بر همه آدمیان، مبعوث کرد. اما این امر بعد از غیبت و دوره حیرت است[8].
امام زمان (عج) در هنگام ظهور: ای جهانیان! آگاه باشید و بدانید که من امام قائم و شمشیر انتقامگیرنده هستم. ای اهل عالم! آگاه باشید که جدم حسین (ع) را تشنهکام کشتند و عریان، روی زمین افکندند.
5- در آیات و روایات متعددی حضرت مهدی (عج) به عنوان انتقامگیرنده قیام عاشورا و خون به ناحق ریختهشدهی امام حسین (ع) معرفیشده است که این مسئله بهوضوح رابطه تنگاتنگ انقلاب امام عصر (عج) را با ماجرای کربلا بیان میکند.
به عنوان مثال در تفسیر آیه “… وَ مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِیِّهِ سُلْطانا…”[9]، روایاتی از پیامبر، امام علی و امام «باقر» ع وارد شده است که مقتول را امام حسین (ع) و ولی او را امام قائم (عج) ، معرفی کردهاند.[10]
همچنین در کلامی از امام «صادق» علیهالسلام میخوانیم: بعد از شهادت امام حسین (ع)، فرشتگان نالیدند و گریستند و گفتند: خدایا! آیا قاتلین فرزند پیامبر (ص) و برگزیدهات را به حال خود وامیگذاری؟ پس خداوند، سایه امام قائم (عج) را بر آنان نمایاند و فرمود: به وسیله این قائم از ظالمین و قاتلین حسین (ع)، انتقام میگیرم.[11]
6- توصیه و سفارش به زیارت حضرت اباعبدالله الحسین (ع) در شب میلاد امام عصر (عج) افضل اعمال آن شب و موجب آمرزش گناهان و ثواب فراوان است[12] و این خود پیوند دیگری میان این دو امام بزرگوار است.
7 و8- طبق احادیث وارده قیام حضرت مهدی (عج) در سال فرد (مانند قیام عاشورا که در سال 61 هـ ق واقع شد) و در روز عاشورا اتفاق خواهد افتاد. چنانکه امام باقر (ع) فرمودهاند: گویا میبینم امام قائم (عج) در روز عاشورا قیام کرده و بین رکن و مقام ایستاده و جبرئیل اعلام میکند: البیعه لله. [13]
9- گویاتر از همه، در پیوستگی این دو رخداد عظیم و بینظیر تاریخ، کلام مولایمان حضرت بقیت الله روحی و ارواح العالمین له الفداء است که بعد از ظهور، بین رکن و مقام میایستد و ندا میدهد: ای جهانیان! آگاه باشید و بدانید که من امام قائم و شمشیر انتقامگیرنده هستم. ای اهل عالم! آگاه باشید که جدم حسین (ع) را تشنهکام کشتند و عریان، روی زمین افکندند. [14]
10- در زمان رجعت که پس از ظهور امام عصر (عج) به وقوع میپیوندد و اعتقاد به آن جزء عقاید مسلم دینی ماست، امام حسین (ع)، نخستین امامی است که به دنیا باز میگردد و هم ایشان خواهند بود که امام قائم (عج) را غسل و کفن کرده و به خاک میسپارد.[15]
شواهد مذکور و موارد متعدد دیگر، گویای پیوند و ارتباط عمیق میان قیام عاشورا و قیام جهانی حضرت مهدی (عج) است که توجه به این حقیقت رسالت و مسئولیت منتظران را در دوران غیبت، ترسیم میکند و یاران و اصحاب وفادار و فداکار امام حسین (ع) را به عنوان الگوی حسینیبودن و زینبیماندن، به منتظران واقعی عرضه میکند تا مبادا از ولایت و امام زمان (ع) خود بازبمانند و در شب تار غیبت آن خورشید عالمتاب، گرفتار گرداب گناه و توطئههای شیاطین درون و بیرون شوند؛ چراکه آن امام و قیام را پاکبازانی مخلص، خدایی و عاشورایی میطلبد.