هویت حقیقی شهربانو

عده‌ای از مستشرقان که مساله ازدواج حضرت شهربانو با امام حسین (ع) بررسی کردند وجود مذهب شیعه در ایرانیان را به این وصلت تسبت می‌دهند. آن‌ها به دلیل کم بودن منابع و عدم جامع نگری در تمامی منابع به این شتباه فاهش شدند که مذهب تشیع طرفندی از جانب ایرانیان زرتشت مسلک برای حفظ آیین خودشان بوده است

دکتر محمدحسین رجبی دوانی عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین(ع) و استاد تاریخ اسلام در این گفت وگو با بیان این که شهربانو مادر حضرت امام سجاد(ع) قطعا ایرانی تبار بوده، در این که آیا شهربانو دختر یزدگرد سوم بوده است، تشکیک کرد و گفت: مورخان معاصر این مسئله را رد می کنند.

دیدگاه های بسیار مختلفی درباره حضرت شهربانو مادر گرامی امام سجاد (ع) وجود دارد. آقای یوسفی غروی با بیان تمامی دیدگاه‌ها و کنکاش آن‌ها به نتایجی متفاوتی رسیدند که در آن هم از دیدگاه تاریخی وهم حدیثی به موضوع پرداخته اند.

شهید مطهری در سخنرانی‌های خود پیرامون عاشورا به بیان برخی از تحریفات که در نقل این واقعه انجام شده پرداخته اند که بعد ها کتاب مستقلی به نام حماسه حسینی از آن به چاپ رسید. از جمله تحریفاتی که ایشان به آن اشاره می کردند داستان ازدواج بی بی شهربانو و مقبره ایشان در شهر ری بود. شهید مطهری به شدت مخالف سکوت در برابر اینگونه خرافات جهت حفظ دین مردم بودند.

دکتر سید جعفر شهیدی در کتاب زندگانی علی بن حسین (ع) اینکه شهربانو دختر پادشاه ساسانی است را به شدت رد می کننددرباره مادر بزرگوار امام سجاد (ع) ضرورت پژوهش، بیشتر خواهد بود؛ چرا که گوناگونى اقوال و ابهامات تاریخى، بیانگر «تحریف در گزارش وقایع‏» است. از این رو برخى از مورخان، محدثان و نویسندگان به «نقد علمى‏» اخبار و احادیث پرداخته و به نتیجه مطلوبى رسیده‌اند.

مرضیه محمدزاده همانند دکتر مهدوی دامغانی و خانم ناهید طیبی در استنباط خود از تاریخ معتقد است که شهربانو دختر آخرین پادشاه ساسانی در زمان عثمان خلیفه سوم به اسرات در آمده و به ازدواج امام حسین (ع) درآمده است. درضمن ایشان مادر امام سجاد (ع) است

از آنجا که بخشى از زندگى و تربیت معصومان علیهم‌السلام به مسئله «مادر و نیاکان مادرى‏» آنان، اختصاص دارد؛ زیبنده است که در نگارش زندگینامه هر معصومى، به این موضوع نیز پرداخته شود. درباره مادر بزرگوار امام سجاد (ع) ضرورت پژوهش، بیشتر خواهد بود؛ چرا که گوناگونى اقوال و ابهامات تاریخى، بیانگر «تحریف در گزارش وقایع‏» است. از این رو برخى از مورخان، محدثان و نویسندگان به «نقد علمى‏» اخبار و احادیث پرداخته و به نتیجه مطلوبى رسیده‌اند.

مری بویس استاد دانشگاه و پژوهشگر آیین زرتشتی او تمام عمرش را به پژوهش در رابطه با ایران باستان و آیین آن صرف کرده است. او در مقاله خود «بی‌بی‌شهربانو و بانو پارس» مقبره بی‌بی‌شهربانو شهر ری را به آناهید زرتشتیان قبل از اسلام نسب داده است. مری بویس معتقد است داستان فرار شهربانو از کربلا افسانه ای بیش نیست و به دلیل زمینه های دینی ایرانیان جذب مقبره شهربانو شده است.