به گزارش کرب و بلا، در نشستی که با عنوان «الهیات تاریخ و عاشورا» به میزبانی موسسه وارث الانبیا برگزار شد، بر ضرورت استفاده از مطالعات الهیاتی در پژوهش‌های عاشورایی تأکید شد.
«حجت‌الاسلام محسن الویری»، عضو هیئت‌علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع) که به عنوان سخنران در این نشست حضور داشت، در بخش ابتدایی سخنان خود با بیان اینکه عاشورا و امام حسین (ع) دو مقوله ناگسستنی هستند، گفت: الهیات تاریخ به عنوان شاخه‌ای از الهیات جدید در نظر گرفته شده و موضوعات تاریخ را به صورت روشمند بر متن دینی عرضه می‌کند و با رویکرد برون‌دینی موضوعات تاریخی را در پرتو متن دینی بررسی می‌کند با این هدف که ببینیم فهم دینی درباره یک موضوع تاریخی چه گفته است. گاهی هدف فراتر از فهم است و هدف، تبیین است. حتی گاهی می‌خواهیم از یک موضوع دفاع کنیم و بگوییم این درست است یا گاهی می‌خواهیم توجیه کنیم. ممکن است گاهی موضع ما ناهمدلانه باشد و بخواهیم نقد کنیم.
حجت‌الاسلام الویری موضوع عاشورا را از دو نگاه قابل بررسی دانست و افزود: گاهی سیدالشهدا (ع) را به عنوان کنشگر تاریخ در نظر می‌گیریم. از طرفی زندگی امام حسین (ع) هم یک رویداد تاریخی است، عاشورا هم رویداد تاریخی است. این یک نگاه است. گاهی رویداد عاشورا را به عنوان امر دینی در نظر می‌گیریم. اینها دو مقوله جدا از هم هستند که در این موضوع باید میان این دو نگاه مرز نهاد و تفاوت قائل شد.
به گفته این استاد دانشگاه، اگر عاشورا را به عنوان رویداد تاریخ در نظر بگیریم، در واقع داریم یک حادثه تاریخی را مستقل از گرایش‌های دینی و مستقل از گرایشات مذهبی خودمان بر قرآن و روایات عرضه می‌کنیم و می‌خواهیم بفهمیم متن دینی ما درباره امام حسین (ع) چه حرف‌هایی زده است. اگر بخواهیم دسته‌بندی از مباحث احتمالی عرضه کنیم، شاید قدیمی‌ترین نکاتی که به زندگی امام حسین (ع) برمی‌گردد، آن چیزی است که از ادیان پیشین پیرامون امام حسین (ع) در متون ما بازتاب یافته است. همچنین اخبار مربوط به برش‌های زندگی امام حسین (ع) مثل ولادت، خردسالی دوران جوانی، نقش حضرت در ایام خلافت امیرالمؤمنین (ع) و ... مورد بررسی قرار می‌گیرد. ما در متن دینی جستجو می‌کنیم تا ببینیم چه مطالبی درباره این موضوعات گفته است تا یک کنشگر تاریخ را بهتر بشناسم.
حجت‌الاسلام الویری در ادامه اظهار داشت: اگر به مسئله عاشورا و امام حسین (ع) به عنوان یک مسئله دینی نگریسته شود. بر این اساس امام حسین (ع) و اخبار مربوط به ایشان بخشی از متن دینی است. در اینجا یک الهیات‌پژوه یک مضمون را می‌گیرد و بررسی می‌کند که این مضامین چه آورده‌هایی برای تاریخ دارند. آنچه در این روش مدنظر است اینکه ما می‌خواهیم ببینیم مضامین موجود به عنوان بخشی از متن دینی چه کمکی به مطالعات تاریخی می‌کند و به کدام پرسش تاریخ‌پژوه پاسخ می‌دهد؛ به عبارت دیگر کدام یک از پرسش‌های بنیادی که در الهیات تاریخ مطرح است در پرتو این مضامین پاسخ پیدا می‌کند.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع) بر ضرورت استفاده از مطالعات الهیاتی در پژوهش‌های عاشورایی تأکید کرد و گفت: یک تاریخ‌پژوه باید از این مطالعات الهیاتی برای تکمیل پژوهش خود درباره سیدالشهدا (ع) و قیام کربلا به خوبی استفاده کند و اگر چنین نکند، یک قسمت از ارکان پژوهش او ناقص است.
