اختصاصی کرب و بلا: زندگی‌نامه و شرح دوران زندگی، امامت و مهم‌تر از همه شهادت امام حسین (ع) در کتب متعدد بیان شده است. اما مطالعه شرح مفصل زندگانی امام حسین (ع) با قلم ساده و در عین حال عالمانه و شیوا از اختصاصات کتاب «زندگانی امام حسین (ع)» اثر روحانی محقق، آیت‌الله سید هاشم رسولی محلاتی است که از دوران کودکی تا پایان عمر بابرکت امام و نیز فضایل و مکارم اخلاقی ایشان را به تفصیل برای مخاطب بیان نموده است.
درباره کتاب
کتاب زندگانی امام حسین (ع)، در 17 بخش به بیان شرح مفصل زندگانی حضرت پرداخته است. موضوعاتی مانند «ولادت»، «دوران کودکی و دامان پر مهر جد، پدر و مادر»، «از رحلت رسول خدا (ص) تا شهادت امیرالمؤمنین (ع)»، «پس از شهادت پدر»، «پس از شهادت برادر»، «ولیعهدی یزید»، «دوران حکومت ننگین یزید تا قیام و نهضت امام حسین (ع)»، «حرکت امام به سوی مکه و ماجراهای پس از آن»، «در کربلا چه گذشت؟»، «شهادت امام و شمه‌ای از فضایل و مکارم اخلاق امام حسین (ع)» از جمله عناوین بخش‌های این کتاب است.
این کتاب در 519 صفحه توسط انتشارات نشر فرهنگ اسلامی چاپ و منتشر شده است.
درباره نویسنده
آیت الله سید هاشم رسولی محلاتی؛ متولد سال 1348 مترجم و مصحح تاریخ اسلام و شرح زندگانی معصومان (ع) است. وی علاقه وافری به مطالعه حدیث و تفسیر و تاریخ داشته و پیوسته در حاشیه درس‌های صرف و نحو، فقه و اصول و ... از کتاب‌های تاریخی و تفاسیر شیعه و سنی استفاده می‌کرد.
آثار این نوینسده را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد: قسمت اول شامل تصحیح، تعلیق و پاورقی کتاب‌ها مانند تفسیر «مجمع البیان» تالیف «علامه طبرسی»، تفسیر «نورالثقلین» تالیف «شیخ عبد علی حویزی»، «مناقب» ابن شهر آشوب و ... است.
قسمت دوم آثار رسولی محلاتی به ترجمه‌ها اختصاص دارد که ترجمه تفسیر مجمع البیان، ترجمه «الارشاد» شیخ مفید و ترجمه «روضه کافی» مرحوم کلینی از جمله آثار ترجمه شده این محقق است و دسته سوم آثار وی شامل تالیفاتی مانند تاریخ زندگانی امیرالمؤمنین (ع)، تاریخ زندگانی امام حسن (ع)، تاریخ زندگانی امام حسین (ع) است.
وی همچنین به دلیل نگارش آثار قرآنی و نیز تصحیح کتاب‌های تفسیری، در سال 1374 به عنوان خادم قرآن معرفی و مفتخر به دریافت لوح تفدیر گردید.
بازخوانی کتاب
در فصل نخست کتاب به زمان ولادت امام حسین (ع) و چگونگی نامگذاری ایشان پرداخته شده و در ادامه روایت «اسماء بنت عمیس» از گریه رسول خدا هنگام ولادت امام حسین (ع) خبر داده شده است که به پیشگویی شهادت امام حسین(ع) قبل از وقوع حادثه کربلا اشاره دارد.
در این فصل روایات دیگری از اتفاقات زمان ولادت سیدالشهدا (ع) نقل شده که بخشش فطرس، فرشته الهی به واسطه تبرک جستن به این نوزاد و شرح مفصل این اتفاق نمونه این روایات است.
نویسنده در فصل دوم کتاب دوران کودکی امام حسین (ع) را مورد بررسی قرار داده و ذیل این موضوع به شرح احادیث مختلف درباره علاقه پیامبر (ص) به امام حسین (ع) پرداخته که «حسین منی و انا من حسین» از مهمترین این احادیث است.
آیت‌الله محلاتی در فصل سوم به شرح حال امام حسین (ع) بعد از رحلت پیامبر (ص)، شهادت مادر بزرگوار و برادر گرامی‌شان پرداخته است.
در بخش دیگری از کتاب در مورد برخی روایات از حضور امام حسن (ع) و امام حسین (ع) در فتح ایران، آفریقا و جریانات دیگر مانند دفاع از خانه عثمان و ... سخن گفته شده و در ادامه نبرد امام حسین (ع) در رکاب امیرالمؤمنین (ع) در پیکار با ناکثین، قاسطین و مارقین توضیح داده شده است.
این پژوهشگر در فصل چهارم اثر خود با عنوان «پس از شهادت پدر»، به شرح موضع امام حسین (ع) نسبت به صلح امام حسن (ع) و مخالفت ایشان نسبت به صلح با معاویه پرداخته و در خصوص علل آن توضیحاتی ارائه شده است. بیان اعمال مغایر با اسلام معاویه مانند شرابخواری، رباخواری و ... با استناد به مدارک اهل سنت موضوع دیگر این کتاب است که در این خصوص به آثار نویسندگانی چون «احمد بن حنبل»، «ابوالفرج» و ... و نیز کتاب‌هایی مانند «مروج الذهب»، «الغدیر»، «شرح ابن ابی الحدید» استناد شده است.
نویسنده در فصل هفتم کتاب به تفضیل دوران حکومت یزید تا زمان قیام امام حسین (ع) پرداخته که از فرستادن نامه یزید بن معاویه به ولید در خصوص مرگ معاویه شروع شده و تا حرکت امام حسین (ع) به سمت مکه ادامه یافته است.
رسولی محلاتی در تحقیق و بررسی‌های خود نخستین انگیزه و مهمترین علت قیام امام حسین (ع) را احساس مسولیت دینی و قیام به یک وظیفه اسلامی و الهی می‌داند و با استناد به کتاب‌هایی مانند «امالی» شیخ صدوق به این سخن امام اشاره کرده است که می‌فرماید: «کسی مانند من با کسی مانند یزید بیعت نمی‌کند» و «باید فاتحه اسلام را خواند در حکومتی که مردم در آن گرفتار زمامداری مانند یزید شوند». نویسنده در ادامه نظرات و نقل‌هایی از نویسندگان معاصر مانند «محمد عبده»، «محمد عبدالباقی» و «علائلی» را به عنوان شاهدی بر گفتار خویش آورده است.
در فصل دیگر با عنوان حرکت امام حسین (ع) به سوی مکه، اتفاقاتی که برای کاروان رخ داد با ارائه سند بیان شده و سپس به بازتاب متفاوت ورود امام حسین (ع) به مکه از منظر مردم مسلمان، حکومت بنی امیه، و افرادی چون عبدالله بن زبیر اشاره شده است.
فصل 13 تا 16 کتاب به شرح ورود کاروان امام حسین (ع) به کربلا، وقوع حادثه کربلا و شهادت امام و یارانش اختصاص یافته است. نویسنده سپس به معرفی یاران امام حسین (ع) و چگونگی شهادت آنها پرداخته است. در این کتاب از حضرت علی بن الحسین (ع) به عنوان اولین جوان بنی هاشم نام برده شده است که عازم میدان جنگ شد و نحوه شهادت ایشان و دیگر جوانان اهل بیت (ع) در ادامه بیان شده است.
مولف در فصل 16 به طور کامل در خصوص شهادت امام حسین(ع) سخن گفته و سپس به وقایع بعد از شهادت امام و غارت خیمه‌ها پرداخته است و در قسمت پایانی نیز به صورت مقاله‌ای جداگانه، به معرفی فرزندان و همسران امام حسین (ع) از گفتار شیخ مفید، شیخ طبرسی، ابن شهر آشوب و ... پرداخته شده است.
برگی از کتاب
ای پسرم چه بسا معصیت‌کاری که نجات یافته و چه بسیار که اهل عمل و خیر بوده و در پایان (در چاه بدبختی و هلاکت) سقوط کرده؛ کسی که صدق و راستی را برنامه زندگی خود قرار دهد، مشکلات زندگی بر او آسان می‌شود؛ رشد و رستگاری نفس انسان در مخالفت کردن با آن است، ساعت‌ها عمر را کم می‌کند، وای بر حال ستمگران و متجاوزان از کیفر حاکم‌ترین حاکمان و دانای بر نهان نهانکاران. (ص 58).
