ستاد بازسازی عتبات عالیات از سال 80 اقدامات اولیه خود را برای بازسازی اعتاب مقدسه در کربلای معلی آغاز کرد و تاکنون اقدامات خوبی از محل نذورات و هدایای مردمی انجام‌شده است.
همراه می‌شویم با حمید نیکدل جانشین ستاد بازسازی عتبات عالیات در کربلا تا با اقدامات انجام‌شده توسط این ستاد طی سال‌های اخیر آشنا شویم.
** برنامه‌های بازسازی اعتاب مقدسه در کربلای معلی از چه زمانی شروع‌شده است؟
نیکدل: کارهایی که در کربلای معلی انجام شده را می‌توان به چند قسمت تقسیم کرد بخش اول کارهایی که از ابتدای فعالیت ستاد بازسازی عتبات عالیات در کربلای معلی شروع‌شده است، بخش دوم پروژه‌هایی که مراحل انجام آن‌ها به اتمام رسیده و از آن‌ها بهره‌برداری شده است، بخش سوم پروژه‌هایی که در دست اجراست و بخش چهارم پروژه‌هایی که در آینده انجام خواهد شد.
** اولین کاری که توسط ستاد در کربلای معلی انجام شد، کدام پروژه بود و آیا هم‌اکنون مورد بهره‌برداری قرارگرفته است؟
نیکدل: از 10 سال گذشته اقدامات اولیه برای فعالیت ستاد بازسازی عتبات عالیات در کربلا آغاز شده است و ستاد بازسازی عتبات عالیات با شروع ساخت مجمع سیدالشهدا علیه‌السلام فعالیت‌های خود را آغاز کرد.
8 سال پیش کلنگ احداث مجمع سیدالشهدا علیه‌السلام زده شد و این مجمع یک بنای چندمنظوره است که در مساحت 2 هزار و 500 مترمربع در 5 طبقه ساخته‌شده است.
تا سال 88 اسکلت ساختمان انجام شد و از سال 88 به بعد با ورود تیم‌های کارشناسی، مشاوران و پیمانکاران اجرای پروژه نظم بیشتری گرفت و متبرعین در قالب کاروان‌های تخصصی به کربلا اعزام می‌شدند.
** این مجمع چه امکاناتی دارد؟
نیکدل: در طبقه زیرزمین مجمع سیدالشهدا علیه‌السلام سرویس‌های بهداشتی و حمام وجود دارد. در طبقه همکف درمانگاهی به نام حضرت زینب سلام الله علیها افتتاح شد که کادر پزشکی آن از ایران می‌آیند و در هر نوبت 20 پزشک متخصص در رشته‌های مختلف به‌صورت تبرعی به مدت 10 الی 15 روز در آنجا فعالیت می‌کنند و تا امروز بیشتر پزشکان از استان اصفهان بودند.
نیمی از طبقه همکف آشپزخانه است و طبقه اول رستوران یا مضیف شماره دو امام حسین علیه‌السلام است که ظرفیت هر وعده غذایی 1200 نفر را دارد. طبقه دوم شامل کلاس‌های آموزشی و طبقه سوم سوئیت‌های اقامتی برای میهمانان خاص و سوئیت‌های معمولی است. این مجمع دو سال پیش به بهره‌برداری رسید و به حرم مطهر امام حسین علیه‌السلام تحویل داده شد که هم‌اکنون نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
عمده کاری که در کربلای معلی انجام شد در حرم مطهر امام حسین علیه‌السلام بود که در قالب پروژه یا حسین علیه‌السلام نام گرفت.
** بیمارستان امام سجاد علیه‌السلام یکی دیگر از پروژه‌هایی است که توسط ستاد در حال انجام است، هم‌اکنون این پروژه در چه مرحله‌ای است؟
نیکدل: پروژه دیگری که همزمان با این مجمع مراحل ساخت آن آغاز شد بیمارستان امام سجاد علیه‌السلام است که ظرفیت 120 تخت خواب را دارد و هم‌اکنون مراحل ساخت آن به اتمام رسیده است، در مرحله تجهیز قرار داریم و امیدواریم برای 13 رجب سال آینده مراسم افتتاح آن برگزار شود.
** این مجموعه‌ها در اختیار زائران و مردم کربلا قرار دارد، آیا پروژه‌ای انجام‌شده است که بهره‌برداری از آن تنها در اختیار ایرانیان باشد؟
نیکدل: از دیگر طرح‌ها هتل و مجمع حضرت زهرا سلام الله علیها است که این هتل در 7 طبقه ساخته‌شده و ظرفیت حدود 130 تخت خواب را دارد.
این پروژه هم‌اکنون بهره‌برداری شده و از آن استفاده می‌شود که مدیریت آن نیز در دست ستاد بازسازی عتبات عالیات است و با تولیت حرم توافق شده است که مدیریت آن تا زمان فعالیت ستاد در کربلای معلی در دست ستاد باقی بماند.
** زمانی که فضای داخلی حرم مطهر امام حسین علیه‌السلام با چند سال گذشته مقایسه می‌شود تفاوت‌هایی را به‌وضوح می‌توان احساس کرد، آیا ستاد بازسازی عتبات عالیات در داخل حرم نیز اقداماتی را انجام داده است؟
نیکدل: عمده کاری که در کربلای معلی انجام شد در حرم مطهر امام حسین علیه‌السلام بود که در قالب پروژه یا حسین علیه‌السلام نام گرفت. تعمیر و مرمت فضای داخلی حرم مطهر امام حسین علیه‌السلام از ابتدای سال 88 با تعویض سنگ دیوار آغاز شد و سپس سنگ کف حرم با فاصله 6 ماه تعویض شد.
برنامه تعویض سنگ کف این‌گونه بود که ابتدا قرار بود تنها سنگ کف تعویض شود اما به دلیل اینکه در زیر سنگ‌کاری‌های قدیم حفره‌های زیادی وجود داشت تصمیم گرفته شد به عمق یک متر و 30 سانتی‌متر حفاری شود، خاک دستی را برداشت کردیم، زیرسازی و بتن‌ریزی انجام شد و روی بتن سنگ مرمر کارکردیم.
دیواره‌ها و کف از سنگ مرمر مراغه کارشده است. سنگ کف حرم از سنگ سفید و سبز و دیوار از رنگ سبز این مرمر استفاده‌شده است.
** درب‌های حرم مطهر امام حسین علیه‌السلام نیز توسط ستاد ساخته‌شده است؟
نیکدل: 10 درب طلا ساخته و نصب‌شده و این درب‌ها در قسمت‌های باب‌الشهدا علیه‌السلام، باب‌الرأس و باب‌السلام و یک در نیز در قسمت خواهران قابل‌مشاهده است. 15 در نقره نیز ساخته‌شده است که در رواق‌ها نصب‌شده و دو درب نیز در قسمت ایوان‌ها و باب‌القبله کارشده است.
از دیگر اقدامات انجام‌شده در حرم مطهر امام حسین علیه‌السلام سنگ دیوار و کف ایوان طلا بوده است که کار خاصی است و سنگفرش صحن بیرونی حرم به مساحت 6 هزار مترمربع از سنگ تایسوس یونان استفاده‌شده است که قبلاً این سنگ‌ها توسط تولیت حرم خریداری‌شده بود و کار نصب آن توسط ستاد بازسازی عتبات عالیات انجام شد. و از مجموع حجره‌های داخل حرم 30 حجره تخریب و بازسازی شد.
و از دیگر کارهایی که در حرم انجام‌شده است نصب کتیبه‌های اسماء‌الشهدا بود که نام 140 شهید کربلا با دستگاه روی سنگ مرمر حکاکی شد و در تهران کار حکاکی آن‌ها انجام و در کربلا نصب شد. استفاده از کاشی‌های معرق که طول کار آن‌ها همزمان با نصب سنگ‌های اسماء‌الشهدا بوده است که در دو طرف رواق‌ها و داخل حرم از سه سوره مبارک یاسین، فتح و انسان استفاده‌شده است. این سه سوره توسط دو خطاط ایرانی و یک خطاط عراقی نوشته‌شده است. این سوره‌ها از قبل در حرم کارشده بود و ستاد بازسازی تنها آن‌ها را بازسازی کرد.
گنبد جدید به‌صورت پیش‌ساخته در استان کرمان ساخته و در کربلا نصب می‌شود گنبد جدید بر روی گنبد قدیمی نصب می‌شود.
** در بخشی از حرم مطهر آیینه‌کاری‌هایی دیده می‌شود که هنوز کار انجام آن به اتمام نرسیده است، در مورد این پروژه نیز توضیح می‌دهید و اینکه چرا این پروژه کامل نشده است؟
نیکدل: تعویض آیینه‌کاری حرم از دیگر اقدامات ستاد بازسازی عتبات عالیات بود. این پروژه سنگینی بود چراکه به زیرسازی نیاز داشت و برای تخریب نیازمند مقاوم‌سازی بود. این پروژه تاکنون 70 درصد پیشرفت داشته است و به دلیل همزمانی با یک پروژه دیگر فعلاً متوقف‌شده است و 30 درصد آن به دلیل پروژه ترفیع گنبد حرم امام حسین علیه‌السلام فعلاً متوقف‌شده است.
** هم‌اکنون گنبد حرم مطهر امام حسین علیه‌السلام از فضای بیرونی دیده نمی‌شود، آیا طرح ترفیع به این دلیل انجام می‌شود؟
نیکدل: پروژه ترفیع گنبد حرم امام حسین علیه‌السلام و تقلیل ستون‌های اطراف ضریح طبق برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده از اربعین و یا بعد از ایام اربعین آغاز می‌شود و نکته‌ای که در خصوص این طرح باید ذکر کرد این است که گنبد جدیدی که طراحی و ساخته‌شده است بزرگ‌تر از گنبد قدیمی است و ارتفاع آن 7 متر و 500 سانتی‌متر بالاتر از گنبد قدیم قرار می‌گیرد.
** کدام استان کارهای ساخت آن را انجام می‌دهد؟ و در صورت نصب گنبد جدید گنبد قدیمی چه می‌شود؟
نیکدل: گنبد جدید به‌صورت پیش‌ساخته در استان کرمان ساخته و در کربلا نصب می‌شود گنبد جدید بر روی گنبد قدیمی نصب می‌شود و همزمان با این طرح ستون‌های اطراف ضریح به دلیل اینکه فضای اطراف ضریح کم است بخشی از ستون‌ها برداشته می شود که این پروژه بسیار سنگینی است و استان کرمان متبرع ساخت گنبد جدید و طرح تقلیل ستون‌هاست.
** هم‌اکنون این طرح در چه مرحله‌ای است؟
نیکدل: کار مطالعاتی آن صد در صد انجام‌شده است و در مرحله اجراست که امیدوار هستیم به‌زودی شاهد اجرای این پروژه باشیم.
** در گذشته فضای بین‌الحرمین آسفالت بود اما خوشبختانه دیدیم که سنگفرش شده است که تردد در این مسیر را بسیار راحت‌تر کرده است، در مورد این پروژه توضیح دهید از چه زمانی شروع کردید و چه زمانی به اتمام رسید؟
نیکدل: بله، از جمله کارهای دیگری که در حرم مطهر انجام شد سنگفرش بین‌الحرمین بود که در 25 هزار مترمربع در فاصله 6 ماه توسط یک گروه 100 نفره و به‌صورت دو نوبت شبانه‌روزی انجام شد.
بله، قبل از انجام این پروژه بین‌الحرمین آسفالت بود البته این پروژه قرار بود توسط وزارت اسکان عراق اجرا شود که بخشی از آن را ستاد بازسازی عتبات عالیات متقبل شد.
از جمله کارهای دیگری که در کربلای معلی با همکاری ستاد بازسازی عتبات عالیات انجام شد ساخت یک واحد گلخانه بود که این گلخانه گل‌هایی با رنگ‌های متنوع رز را تولید می‌کند و در برنامه داریم تا یک واحد دیگر نیز ایجاد کنیم تا بتوانیم از انواع دیگر گل‌ها پرورش دهیم و از آن‌ها برای گل‌آرایی حرم استفاده کنیم.
** از این گل‌ها تنها برای گل‌آرایی حرم استفاده می‌شود و یا به‌صورت عام ممکن است به فروش برسد و عواید آن صرف حرم مطهر شود؟
نیکدل: از این گل‌ها تنها برای تزئینات حرم استفاده می‌شود. از جمله در ولادت‌ها، اعیاد شعبانیه و نیمه شعبان از این گل‌ها برای گل‌آرایی حرم استفاده می‌شود و در زمان‌هایی که مناسبت خاصی وجود ندارد این گل‌ها در یک ظرف‌های اسفنجی شکل خاص به مدت 10 تا 15 روز نگهداری می‌شوند و سپس خشک می‌شوند با گل‌های جدید و تعویض و آن گل‌های خشک به‌عنوان تبرک به زائران داده می‌شود.
این گلخانه در یک قطعه زمین متعلق به حرم است در خارج از کربلا توسط متبرعین شیراز ساخته‌شده است.
حرم مطهر امام حسین علیه‌السلام یک گروه فنی دارد که این کمیته در مورد برنامه‌های توسعه تصمیم‌گیر هستند.
** از پروژه‌هایی که قرار است در آینده نیز انجام شود برایمان توضیح دهید؟
نیکدل: پروژه‌ای که قرار است در آینده انجام شود پروژه صحن عقیله بنی‌هاشم سلام الله علیها است که در مساحت 50 هزار مترمربع را در سطح شامل می‌شود که در سه‌طبقه و مساحت 150 هزار مترمربع بنا ساخته می‌شود. یکی از مشکلاتی که هم‌اکنون در کربلا وجود دارد وجود آب‌های زیرزمینی است و این موضوع معضلی است که اجرای پروژه‌ها و هزینه اجرای آن‌ها را سنگین‌تر می‌کند. این پروژه کاربری‌های مختلفی خواهد داشت ازجمله سرویس‌های بهداشتی، صحن‌ها که تا 40 هزار مترمربع پیش‌بینی‌شده است چراکه هم‌اکنون صحن بیرونی حرم امام حسین علیه‌السلام درمجموع 6 هزار متر است و 40 هزار متر به نسبت آن فضای بسیار زیادی است که از این فضا قرار است در مناسبت‌های مختلف در کربلای معلی استفاده شود ازجمله برای اسکان زائران تا بتوانند راحت‌تر به مراسم عبادی خود برسند.
** در خصوص انجام این پروژه‌ها چگونه تصمیم‌گیری می‌شود و ضرورت آن توسط چه کسانی مطرح می‌شود؟
نیکدل: حرم مطهر امام حسین علیه‌السلام یک گروه فنی دارد که این کمیته در مورد برنامه‌های توسعه تصمیم‌گیر هستند و از 8 سال پیش و از زمانی که ستاد بازسازی عتبات عالیات پا به میدان گذاشته است بیشتر شور و مشورت آن به ستاد داده می‌شود. پس از پیشنهاد طرح، با مسئولین حرم و تیم فنی حرم بررسی می‌شود و اگر به این نتیجه برسند که اجرای طرح ضروری است برای اجرای آن تصمیم‌گیری می‌شود به‌هرحال یک گروه از اعضای ستاد بازسازی عتبات عالیات و یک گروه از حرم در این تصمیم‌گیری‌ها حضور دارند.
موضوع دیگر بحث توسعه حرم مطهر است که این طرح از چند سال گذشته مطرح‌شده و به فکر تهیه برنامه‌ای برای توسعه حرم مطهر در ذهنشان بوده است و بر روی این موضوع کار کردند و یک طرح جامع نیز از کل کربلا وجود دارد که صحن حضرت زینب سلام الله علیها تقریباً یک‌دهم از آن طرح است.
** نام‌گذاری پروژه‌ها چگونه انجام می‌شود؟ به‌عنوان‌مثال چرا صحن عقیله بنی‌هاشم با این عنوان نام‌گذاری شده است؟
نیکدل: از آنجایی که مکان مقدسی به‌عنوان تل زینبیه در این مکان وجود دارد نام صحن عقیله بنی‌هاشم نیز از این مکان اقتباس‌شده است. ساخت صحن حضرت زینب سلام الله علیها روزی ایرانیان شده است که همه ملت ما در ساخت این صحن می‌توانند سهیم باشند و امیدواریم خداوند توفیق دهد در فاصله زمانی که مشخص‌شده است بتوانیم این کار را به پایان برسانیم.
** این پروژه تا چه زمانی نهایی می‌شود؟
نیکدل: حداقل این پروژه یک پروژه 5 ساله است که طرح جامع آن تکمیل‌شده و نقشه‌های اجرایی آن در حال تکمیل شدن است و از 6 ماه آینده مراحل اجرایی آن آغاز می‌شود.
به نقل از فارس
مهندس نیک دل شما از افتخارات مردم شهر ازنا هستین.