کرب و بلا: شعائر اسلامی، سبک و سیره اهل‌بیت (ع) و وقایع تاریخ اسلام در طول سال‌های حیات ائمه (ع) و پس از آن از طرق مختلف ازجمله اشعار شاعران و مراثی مرثیه‌سرایان بازگو شده و به نسل‌های بعدی انتقال یافته است و همین امرگویای مسئولیت خطیر مداحان و شاعران است.

از این رو ضرورت دارد هیئات مذهبی که با جامعه مخاطب گسترده بویژه جوانان در ارتباط هستند و نیز مراکزی که وظیفه آموزش را به مداحان جوان و شاعران آیینی بر عهده دارند، بر آموزش صحیح و مطابق با معارف اسلامی، بهره‌گیری از تجربیات پیشکسوتان این عرصه و اساتید اخلاق و همچنین ارتقای سطح آموزش مطابق با علم روز توجه داشته باشند.

 

مدیر آموزش خانه مداحان در تبیین اهمیت آموزش مداحان می‌گوید: امروزه نظام اسلامی، خود تولید کننده بزرگ مصالح لازم برای آموزش یک مداح اهل‌بیت (ع) است. اگر هنرجو نخواسته باشد پای درس اساتید شرکت کند نیز قادر خواهد بود با آنچه که در فضاهای گسترده مربوطه، اعم از حقیقی و مجازی منتشر می‌شود، خود را به سطح قابل قبولی از توانایی‌ها برساند؛ بنابراین دیگر نه تنها ما با آموزش‌های شخصی مواجه نیستیم، بلکه آموزش‌ها شکل اجتماعی به خود گرفته است.

 

به گفته «مجید طاهری» نظام آموزش مداحی در گذشته به خصوص در دهه‌های پیش و پس از انقلاب اسلامی با محدودیت قابل توجهی مواجه بود اما پس از آن میزان افرادی که به دنبال استاد و آموزش بودند، گسترش پیدا کرد و از یک هنرجو و یک استاد به تعداد فراوانی از گروه‌های مختلف برادران، خواهران و نوجوانان و مؤسسات آموزشی تبدیل شد.

 

وی در تبیین تفاوت آموزش مداحی در گذشته تا به امروز اظهار داشت: اساتید پیش از انقلاب، همان مداحان سنتی بودند که تنها بر حفظ اشعار طولانی تأکید داشتند و ارائه و یادگیری فنون را به حضور هنرجو در مجالس رسمی، الزام می‌نمودند و به دلیل کوچک بودن دایره آموزش‌های شخصی و اجتماعی، گاهی اجازه داده نمی‌شد تا چندسال، هنرجو در مجالس به عنوان مداح ظاهر شود.

 

طاهری در ادامه تاکید کرد: ایده‌آل این است که آموزش مداحی به سطح قابل توجهی از گستردگی در نظام برسد و چیزی مثل دانشگاه، البته نه دانشگاه‌های کنونی و مثل حوزه علمیه، نه حوزه‌های علمیه کنونی گردد.

 

مدیر آموزش خانه مداحان با بیان اینکه  امروزه بیشترین فراوانی در شعر فارسی متعلق به شعر آئینی است و ادبیات فارسی با این نوع خاص از شعر از انزوا بیرون آمده، بر تعامل سازنده بین شاعران و مداحان تاکید کرد و این تعامل را منشا اثر بساری در مداحی دانست.

 

به گفته طاهری، آن شاعری می‌تواند جوابگوی سلایق مداح باشد که خود نیز مداح و یا همیشه از پامنبری‌های مداح باشد تا بتواند اوج حساسیت‌ها را مشاهده نموده و بشناسد. مداح باید یا خود شاعر باشد و یا شعری که از یک شاعر می‌خواند را برآمده از دل خویش پندارد و منعکس نماید.

 

وی در تشریح چگونگی ارتباط مداحان و شاعران اظهار داشت: درگذشته مجامع خاصی تشکیل می‌شد تا شاعر و مداحان گرد هم آیند و اشعار منتقل گردد و یا از طریق چاپ کتاب و یا حضور در منازل شاعران، این اتفاق ممکن می‌گشت؛ اما حالا سهولت انتقال شعر به مداح به قدری است که مداح، شاعر را نمی‌بیند و نمی‌داند از کجا شعرش منتقل شده است؛ زیرا اشعار به سرعت قابل ملاحظه‌ای در فضای مجازی پخش می‌شود و حتی در خارج از کشور نیز در یک لحظه دسترسی به اشعار خواهد بود.

 

طاهری احیای ظرفیت‌های شعر مداحان در گذشته را ضروری دانست و گفت: توحیدیه و پندیات درگذشته بیشتر مشهود بوده و به طور خاص و مجزا به آن می‌پرداختند؛ ولی امروزه در قالب مدایح و مراثی و به صورت زیرساخت آنها، دیده می‌شود. نوع نظام حکومتی و جامعه و مذهبیون در نگاه شاعران بسیار مؤثر است و می‌توان گفت، اشعار شاعران، بازتابی از نحوه سلوک محیط شاعر است.

 

وی در خصوص استفاده برخی مداحان از سبک‌ها و آهنگ‌های غربی و حتی تیتراژ سریال‌های داخلی در مداحی ها و راهکار رفع این معضل اظهار داشت: قانون خاص و خط قرمزی جز معرفت‌های درونی و استحکام عقاید اشخاص وجود ندارد و هرچه میزان آن بالاتر باشد با خلوص بیشتر و اشکال کمتری در این باره روبرو خواهیم بود.

 

مدیر آموزش خانه مداحان به راهکارهای بهبود سطح اشعاری که شاعران می‌گویند و مداحان می‌خوانند نیز اشاره و تصریح کرد: آموزش و نقد، دو مؤلفه مهم همیشگی است و گرچه ممکن است در زمان‌های مختلف تأثیرات متفاوت و شدت و ضعف‌هایی در آنها وجود داشته باشد؛ اما هیچگاه نمی‌توان حذفشان نمود.