کرب و بلا: یکی از نقاط مبهم در خصوص کاروانی که سیدالشهدا (ع) را در سفر کربلا همراهی نمودند، تعداد و مشخصات بانوانی است که همراه با اهل‌بیت امام در طول سفر همراه ایشان بودند و بعد از واقعه عاشورا به اسارت رفتند. برخی در میانه راه کربلا تا شام و کوفه بواسطه شدت آلام و سختی‌های سفر در نهایت عربت جان سپردند و برخی نیز در جامه اسیری به شام برده شدند.

 

یکی از این بانوان که زینب کبری (س) را در طول این سفر سخت و البته سرنوشت‌ساز در تاریخ اسلام همراهی می‌کردند؛ «رمله» همسر امام مجتبی (ع) و مادر فرزندان شهید ایشان است. متاسفانه برخی کتب تاریخی با درج مطالب غیر واقع در خصوص همسران امام مجتبی (ع) جفای بزرگی نسیبت به این امام همام مرتکب شده‌اند.1

 

بانو «رمله» همسر امام حسن مجتبی (ع) و مادر دو فرزند شهید ایشان یعنی قاسم و عبدالله (ع) است. در برخی منابع از این بانوی مجلله با عنوان «نقیله» نیز نام برده‌اند.2  برخی دیگر از مورخان و راویان نیز ایشان را با نام «ام ولد» و کنیه «ام ابى‌بکر» معرفی کرده‌اند.3

 

طبق آنچه در کتب تاریخی آمده است ایشان به عنوان کنیزی از ناحیه روم به مدینه آورده شد و به همسری امام مجتبی (ع) درآمد.4 بانویی پارسا و زاهد که فرزندانی چون قاسم و عبدالله را در دامان خود و تحت نظر عموی بزگوارش پرورش داد. رمله در طول سفر همراه کاروان حسین بن علی (ع) بود و در کارزار عاشورا شاهد به شهادت رسیدن فرزندان رسول خدا و اصحاب و یاران سیدالشهدا (ع) بود.

 

نقل است روز عاشورا زمانی که قاسم (ع) از عموی بزرگوارشان رخصت میدان رفتن می‌طلبید و حضرت نمی‌پذیرفت. رمله هیچ سخنی مبنی بر منصرف کردن فرزندش از رفتن به میدان شهادت به میان نیاورد و صبورانه شاهد صحنه دلخراش شهادت فرزندانش بود.

 

از سرگذشت بانو رمله بعد از واقعه کربلا و حتی مدفن ایشان متاسفانه اطلاع دقیقی در دست نیست. اما آن زن با تقوا و صبور، با پرورش فرزندانی شجاع و مطیع ولایت و نیز الگو گرفتن از زینب کبری (س) و تحمل مصائب سخت کربلا، نقشی ماندگار از خود برای تاریخ به یادگار گذاشت.5

 

________________________________________________________________________________________

منابع و پی‌نوشت‌ها:

1- دائره المعارف اسلامى، ج 7، ص 400، واژه «حسن» مقاله رامنس.

2- مقتل الحسین، عبدالرزاق موسوی، ص 264؛ معالى السبطین، ج 2، ص 235.

3- طبری، ابن جریر، تاریخ طبری، ج 4، ص 359؛ مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج 2، ص 18( باب القاف).

4- وقعه الطف، ص 249؛ الطبقات الکبری، ج5، ص1؛ تاریخ طبری، ج5، ص 468.

5- نگاهی نو به جریان عاشورا، پژوهشکده تاریخ و سیره اهل‌بیت (ع)، ص 154.