کرب و بلا: بدون شک یکی از مهم‌ترین عرصه‌های تبیین واقعه تاریخی عاشورا برگزاری مجالس عزاداری و سوگواری است که تاریخچه‌ای به بلندای قدمت جوامع شیعی دارد. در ایران پیشینه عزاداری به دوران آل بویه می‌رسد که برای نخستین بار مراسم عزاداری سیدالشهدا (ع) همزمان با عاشورای حسینی برگزار شد.
کارکرد این وجه از ادبیات آئینی و نقش آن در معرفی بهتر و بیشتر نهضت حسینی موضوعی بود که «مهدی امین فروغی» پژوهشگر موسیقی و ادبیات آئینی به تبیین آن پرداخت و اظهار داشت: سوگواره‌های جمعی در طول تاریخ بشر در جوامع مختلف و به صورت مختلف وجود داشته است. مردم با فهم اینکه اگر برگزاری دعاها، نیایش‌ها، شکرگذاری ها، عزاداری‌ها، جشن و سرور خود را به صورت جمعی باشد، تأثیرگذاری آن از انجام آن به صورت فردی بیشتر است، مراسم‌ها و عزاداری‌های خود را بر اساس آداب و رسوم به شکل‌های گوناگون به صورت جمعی برگزار می‌کردند که یکی از آنها نوحه است.
وی با اشاره به اینکه نوحه از قرون اول برگزار شده و می‌شود، عنوان کرد: نوحه بیش از ظهور اسلام نیز وجود داشته است و مردم برای عزاداری گرد هم جمع می‌شدند. در میان آئین‌های شیعی نیز، نوحه‌گری قدیمی‌ترین آئین عاشورایی است و می‌توان گفت‌نوحه گری قدیمی‌ترین شکل عزاداری شیعی است.
به گفته این پژوهشگر موسیقی و ادبیات آئینی، نوحه به معنای اخص کلمه یعنی تلفیق شعر با موسیقی، تلفیق کلام با ملودی و ضرب آهنگ به منظور خوانده شدن و اجرا کردن در مجالس و حضور عزاداران و سوگواران که از ابتدا مورد توجه اهل‌بیت (ع) بود و اولیای الهی در کنار مرثیه‌سرایی به نوحه‌گری و نوحه‌خوانی توجه ویژه داشتند.
وی در بخش دیگری از سخنانش به تشریح سیر تحولات نوحه‌گری در ایران پرداخت و اظهار داشت: نوحه در طول تاریخ فراز و نشیب‌هایی را طی کرده تا به دست ما رسیده است. بخصوص در دهه 90 ما شاهد آن هستیم که نوجه در تحولات اجتماعی، مسائل سیاسی و حتی سیاست‌های خارجی نیز نقش ایفا می‌کند.
امین فروغی با تاکید بر اینکه نوحه در کودکان و نسل آینده تأثیر می‌گذارد، خاطرنشان کرد: نوحه‌ها امروز اعتقادات مذهبی کودکان را شکل می‌دهند و کودکان بیش از اینکه با اعتقادات و مذهب خود آشنا شوند از دریچه نوحه با مبانی اسلام آشنا و احساسات مذهبی آنان تأثیر می‌گذارد.
دبیر علمی نخستین نشست تخصصی «دم آهنگ» در پایان تاکید کرد: نوحه پدیده‌ای است که در دل و جان مردم رسوخ کرده و باید از آن حفظ و صیانت شود. بزرگان دین بسیاری در طول تاریخ وجود داشته که دغدغه نوحه داشتند. یک نوحه می‌تواند سرنوشت یک انسان را تغییر دهد و باید به دور از حب و بغض از این پدیده صیانت شود.
لازم به یادآوری است که نخستین نشست از سلسله جلسات تخصصی نوحه با عنوان «دم آهنگ» با هدف بررسی سیمای امام حسین (ع) در نوحه‌های دهه 90 با حضور جمعی از فعالان عرصه نوحه کشور در حوزه هنری سوره برگزار شد.
