کرب و بلا: با مطالعه آثار اندیشمندان غیرمسلمانی که بدون غرض‌ورزی و کاملا بی‌طرفانه زمان زیادی را صرف پرداختن به تاریخ اسلام و شیعه نموده‌اند، این عبارت نمود بیشتری می‌یابد که «خوش‌تر آن باشد که سر دلبران، گفته آید در حدیث دیگران». «جرج شکور» شاعر مسیحی اهل لبنان از جمله چهره‌هایی است که با وجود تفاوت دین و آیین، چندین اثر ماندگار در باب مقاطعی از تاریخ اسلام و شخصیت‌های بزرگواری همچون حضرت علی (ع)، حضرت سیدالشهدا (ع) و نبی مکرم اسلام (ص) سروده است. ویژگی عمده اشعار این ادیب برجسته جهان عرب که او را از دیگر شاعران متمایز نموده، غزل‌های عاشقانه‌اش نسبت به اهل‌بیت (ع) است.

 

جرج شکور به گفته خودش از جوانی عاشق «حسین» شده و شهادت در کنار امام حسین (ع) را افتخار بزرگی می‌داند که آرزو دارد روزی این افتخار نضیبش شود. از نظر این ادیب مسیحی «علی» هم علاوه بر خارق‌العاده بودنش، مردی در منتهای بلاغت در ادبیات عرب است! از هنگامی که دانش‌آموز بود، شیفته نهج‌البلاغه او شد. علی را همواره به شدت دوست داشته و دارد.

 

جرج شکور پس از سرودن دیوان شعر «ملحمه الامام علی (ع)» در وصف امیرالمومنین (ع) و «ملحمه عاشورا» در رابطه با امام حسین(ع)، اثر تاریخی دیگری را با عنوان «ملحمه الرسول» پیرامون پیامبر (ص) منتشر کرد. این دیوان مشتمل بر 1600 بیت و 67 قصیده در بیان مهم‌ترین رخدادهای زندگی پیامبر اکرم(ص) و تاریخ اسلام است که به سیره زندگی حضرت از بدو تولد تا وفات ایشان می‌پردازد.

وی در این دیوان با یاری جستن از بسیاری از آیات قرآن کریم و احادیث شریف، از آن‌ها به عنوان منابعی در تبیین بسیاری از ابیات و کلمات دیوان خود استفاده کرده است.

 

8-2-1.jpg

 

این شاعر مسیحی که سروده‌هایش در وصف رسول خاتم را  به عنوان آخرین دیوان شعری خود به تمام جوامع بشری تقدیم کرده ‌است. می‌گوید: اهدا کردن دیوان اخیر خود به تمامی انسان‌ها برای این بوده است تا همه آن‌ها را مورد خطاب قرار دهم و اعلام کنم که خداوند بر اساس آموزه‌های اسلامی متعلق به تمام جهانیان است، برخلاف آموزه‌های یهودیان که بر این باروند آنان ملت برگزیده هستند گویی که خداوند دیگر ملت‌ها را رها کرده است.

.

ادیب مسیحی اهل لبنان با ابراز تاسف از نادیده انگاشتن حقیقت شخصیت رسول گرامی اسلام در منابع تاریخی می‌گوید: پیش از سرودن حماسه پیامبر (ص) بسیاری از کتب و منابع سیره نبوی را مطالعه کردم و به همین دلیل توانستم به این وسعت و شمولیت و دقت تاریخی و رعایت تسلسل زمانی این حماسه را بسرایم. اما متاسفانه برخی منابع تاریخی بخش‌های مهمی از شخصیت پیامبر(ص) را نادیده گرفته و حق آن را ادا نکرده‌اند. تمام شاعران حتی بزرگترین شاعران شیعه نیز از گذشته تا امروز حق پیامبر و امام حسین (ع) را آنگونه که باید ادا نکرده‌اند.

 

شکور تاکید می‌کند: «من در خلال مطالعاتم از دین اسلام، تاریخ اسلام و قرآن هیچ اشاره ناخوشایندی نیافتم و بر این باورم که تمامی ارزش‌های اسلام ارزش‌های مهر، محبت، عدالت و ایمان است که بر تمامی بشریت قابل تعمیم است.»

 

شکور واقعه غدیر را روز ولایت نامیده و با اظهار ناخشنودی از نادیده گرفتن این واقعه تاریخ اسلام می‌گوید: «بسیاری از زندگی‌نامه‌های مربوط با پیامبر را خواندم ازجمله کتاب محمد حسنین هیکل (اندیشمند مصری) با عنوان حیاه محمد (زندگی محمد). آنچه در این کتاب برای من ناخوشایند بود، نادیده گرفتن واقعه غدیر است؛ واقعه‌ای که‌ من آن را روز ولایت یا روز وصیت می‌نامم.

 

وی بر این باور است که نادیده گرفته شدن واقعه غدیر در نتیجه تعصب مذهبی برخی نویسندگان انجام شده. درحالی‌که این واقعه یکی از ایستگاه‌های مهم در تاریخ و تمدن اسلامی است و حتی در کتب معتبر اهل سنت نیز یاد شده است.

 

این شاعر مسیحی آخرین دیوان خود را اینگونه توصیف می‌کند: «دیوان حماسه رسول (ص) یک حماسه تاریخی با رویکرد امروزی است که از تخیلات پوچ و بیهوده در آن خبری نیست و تاریخ را با رعایت زمانی و بدون جانبداری عرضه می‌کند».

 

8-2-3.jpg

 

شکور که برای سرودن این اشعار تنها به منابع شیعی تکیه نکرده و صدها صفحه تاریخ اسلام را مطالعه نموده است تأکید می‌کند: «من نه شیعه هستم نه اهل سنت بلکه من مسیحی ارتودوکسم و خود را داوری بی‌طرف می‌دانم. در سرودن این حماسه نیز کتاب‌های زیادی از نویسندگان مذاهب مختلف خوانده‌ام. قرآن و کتبی که درباره سیره و زندگی پیامبر نگارش شده است را با بی‌طرفی مطالعه کردم. به همین دلیل برای من آشکار بود در برخی کتب تاریخی از جمله «حیاه محمد» اثر « محمد حسنین هیکل » روز واقعه غدیر نادیده گرفته شده است.

دیوان حماسه پیامبر شرایط اجتماعی و فرهنگی قبل از میلاد پیامبر (ص) در جزیره العرب را بیان می‌کند و به همه حوادث و ماجراهای مهم تاریخ اسلام از ولادت تا رحلت آن حضرت می‌پردازد.

 

جرج شکور که دلبستگی شدید به امام علی و سیدالشهدا (ع) دارد، با شور و شوق از سفر خود به نجف و زیارت حرم این بزرگواران تعریف می‌کند و موفقیت خود در مدح اهل‌بیت (ع) را مرهون لطف و یاری الهی می داند.

 

شاعر و ادیب کهنسال مسیحی علل و چگونگی زبانه کشیدن عشق امام علی و امام حسین (ع) در وجودش را اینکونه توضیح می‌دهد: ‎بارها گفته‌ام که انسان پیش از ادیان خلق شده است. برای من به عنوان یک انسان تمام جهان وطن واحد است و همه مردم برادران و خواهران من. در قلب من حد و مرزی وجود ندارد. جدال حق و باطل مرزبردار نیست. از هر چیز خوبی که شایسته سرودن باشد، می‌سرایم. از حسین (ع)، رسول خدا (ص)، مسیح(ع)، حضرت مریم (س) و از هر انسانی که شایستگی بیشتری برای سرودن اشعار داشته باشد، می‌سرایم. به جای اینکه مدح افرادی را بگویم که ارزشی نمی‌توان برایشان متصور شد.*

 

 

_______________________________________________________________________

*برگرفته از گفتگوی عباس خامه یار؛ رایزن فرهنگی ایران در لبنان  با حورج شکور