کرب و بلا؛ قبیله بنی اسد از جمله قبایل حجازی بودند که در سال 19 هجری با عزیمت به عراق در نواحی نزدیک به کوفه به نام عاصریه سکونت گزیدند. از جمله اقدامات مؤثر این قبیله پس از واقعه کربلا، تدفین اجساد مطهر شهدای کربلا با راهنمایی حضرت سجاد (ع) بود؛ اجسادی که اغلب سر نداشتند و زین‌العابدین (ع) ایشان را راهنمایی می‌کرد که کدام جسد متعلق به کدام شهید است.

 

اما با وجود آنکه افراد این قبیله در جریان جنگ جمل با حضرت علی (ع) بیعت کرده و در کنار ایشان جنگیدند، در واقعه عاشورا، شاهد آن هستیم که افراد این قبیله سه دسته شده؛ عده ای مخالف با امام حسین (ع) و عده ای موافق ایشان و عده ای نیز بی طرف که به نظر می‌رسد افرادی از این قبیله که اقدام به تدفین شهدای کربلا کرده اند از جمله دسته های بی طرف این قبیله باشند.

 

از جمله دو فرد از این قبیله که یکی یار و دلسوخته امام حسین (ع) و دیگری دشمن قسم خورده آن حضرت بود می‌توان به حبیب بن مظاهر و حرمله بن کاهل اشاره کرد.

 

حبیب از جمله افراد سالخورده در جریان واقعه عاشورا بود که پیامبر اسلام را درک کرده بود و همزمان با خلافت امام علی (ع) به کوفه آمده و در آنجا مستقر شده بود.(1)

 

او پس از مرگ معاویه به همراه عده‌ای از بزرگان کوفه همچون سلیمان صرد خزاعی برای امام حسین (ع) نامه نوشته و آن حضرت را به کوفه دعوت می‌کند.

 

در تمام مدتی که مسلم بن عقیل؛ سفیر امام حسین (ع) در کوفه بود او به همراه دیگر یار هم قبیله‌ای خود یعنی مسلم بن عوسجه هدایت مردم برای پیوستن به مسلم و لبیک به امام حسین (ع) را به عهده داشت و به محض حاکم شدن جو ارعاب و وحشت به واسطه روی کارآمدن ابن زیاد، کوفه را به منظور پیوستن به کاروان امام حسین (ع) ترک گفت. (2)

 

حبیب اما در مواجهه با یاران اندک امام حسین (ع) در برابر فوجی عظیم از سپاهیان کوفه با توجه به اعتباری که در نزد بنی‌اسد داشت، از امام حسین (ع) اجازه می‌خواهد تا از این مقبولیت برای پیوستن بنی‌اسد به کاروان آن حضرت استفاده کند که امام نیز موافقت می‌کند اما عمرسعد به محض مطلع شدن از این جریان در قالب نامه ای، دستور به ممانعت پیوستن بنی‌اسد به سپاه امام حسین (ع) را می‌دهد. (3)

 

حبیب بن مظاهر تا لحظه پایانی عمر شریف خود دست از حمایت و وفاداری از امام و مقتدای خویش نمی‌کشد تا اینکه لحظاتی پس از ظهر عاشورا و در جریانی نبردی جانانه به دست «بدیل بن صریم عقفانی» به شهادت رسیده و سر از بدنش جدا می‌شود.

 

از آن سو اما فرد دیگری از قبیله بنی‌اسد به نام حرمله بن کاهل که از جمله تیراندازان چیره دست سپاه عمر بن سعد است و مهارت او را در تیراندازی به غلامی حبشی به نام وحشی که در جریان جنگ احد حمزه سیدالشهدا (ع) را به شهادت می رساند، مانند می‌کنند.

 

او در جریان واقعه عاشورا تیرهای زیادی به سمت کاروان امام حسین (ع) رها کرد و از جمله  آنها 3 تیر معروفی است که یکی به گلوی علی اصغر بن حسین (ع)؛ طفل شیرخواره اصابت کرد، دیگری تیری است که به چشمان عباس (ع) نشست و تیر سوم هم قلب مبارک امام حسین (ع) را نشانه رفت. (4)

 

حرمله در جریان قیام مختار ثقفی اسیر، دست و پایش قطع و در آتش سوزانده شد که براساس روایتی مشهور، امام سجاد (ع) به واسطه این اقدام مختار و قصاص حرمله او را بسیار دعا کرد.

 

پی نوشت

1ـ  ابصارالعین، سماوی، ص127

2ـ  ابصارالعین، سماوی، ص128

3ـ  اعیان الشیعه، امین، ج4، ص554

4ـ  انساب الاشراف، بلاذری، ج3، ص201