کرب و بلا: در طول تاریخ افراد بسیاری بوده‌اند که در حساس‌ترین لحظات، تصمیمی گرفته و انتخابی کرده‌اند که این تصمیم به بهای یک عمر پشیمانی، برایشان تمام شده است.

«طرماح بن عدی» یکی از چهار سواری بود که روز 28 ذی‌الحجه همزمان با توقف کاروان امام حسین (ع) در منزلگاه «عذیب الهجانات» خدمت امام رسیدند و از قصد خود برای یاری و همراهی با امام گفتند.

وقتی نظر طرماح به امام حسین (ع) افتاد، شروع به خواندن رجز کرد؛ «....... ای خداوند هم سود و هم زیان، سالار من حسین را فیروزی بخش بر سرکشانی که از باقی مانده کفارند و فرزندان نفرین شده ابی سفیان و ...»1

حر که متوجه حضور آنان شد، قصد بازداشت مردان کوفی را نمود، اما حسین بن علی (ع) فرمود: «اینها یاران من هستند و منزلت آنان مانند کسان من است که از مدینه آمده‌اند، اگر بر عهدی که با من بسته‌ای ثابت قدم هستی، دست از آنها بدار، در غیر این صورت با تو مقابله خواهم کرد» و حر دست برداشت.

امام از احوال مردم کوفه پرس و جو کرد، «ابن عبدالله عائذی» در پاسخ گفت: «به اشراف کوفه رشوه‌های گزاف داده‌اند و اینک یک دل و یک زبان با تو دشمنی می‌ورزند و سایر مردم دل‌شان با توست. اما فردا شمشیرهایشان به روی تو کشیده می‌شود.»

امام سپس از فرستاده خود «قیس بن مسهر» سوال کرد و سواران کوفی خبر دستگیری و شهادت قیس را خدمت ایشان عرض کردند. اشک از چشمان حسین (ع) سرازیر شد و آنگاه این آیه را قرائت فرمود که: «از میان مؤمنان مردانی هستند بر سر پیمان خود با خدا ایستادگی کرده و به عهد خویش وفا کردند و به شهادت رسیدند و برخی در انتظار شهادت‌اند... .»2

 

در همین احوال بود که طرماح از آماده شدن سپاهیان بی‌شمار کوفه برای قتال با حسین بن علی (ع) خبر داد و از امام خواست در کوه «اجا» پناه بگیرد و به دنبال مردان قبیله «طی» در کوه اجا و سلما بفرستد تا به یاری‌اش آیند تا اگر اتفاقی رخ دهد با شمشیرهایشان از جان امام محافظت کنند.

 

حسین بن علی (ع) برای طرماح آرزوی خیر کرد و سپس پیمان خود با حر را متذکر شد که مجبور به ادامه مسیر هستند و راه بازگشت ندارند. سپس امام خطاب به طرماح فرمود: «اگر قصد یاری ما را داری، بشتاب! خدای بر تو ببحشاید»

اما ابن عدی در تشخیص اولی راه غلط را برگزید و تصمیمی گرفت که تا ابد توان جبرانش را نیافت. او با این استدلال که قصد رساندن آذوقه به اهل و عیال خود را دارد، امام را وداع کرد و گفت: پس از رساندن آذوقه بازخواهم گشت. اما طرماح زمانی بازگشت که «سماعه بن بدر» خبر شهادت سیدالشهدا (ع) را به او داد.3

 

 

________________________________________________________________________________

پی‌نوشت‌ها:

1- ابن اثیر، الکامل، ج4، ص49؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج3، ص172؛ ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج8، ص173.

2- سوره مبارکه احزاب آیه 23

3- برگرفته از کتاب بازخوانی مقتل حسین بن علی (ع)، ویرایش یاسین حجازی

بر اساس نقل برخی مقاتل در همین منزلگاه بود که نامه ابن زیاد مبنی بر سختگیری بر امام و یارانش به حر رسید و حر نیز مانع حرکت امام شد.