اختصاصی کرب و بلا؛ عاشورا حماسه است؛ سرشار از ایثار و جانفشانی محبان ولایت در کارزار با دشمنی که به دنبال حذف ارزش‌های دینی و اعتقادی بود. بر این اساس بیان تاریخی واقعه عاشورا عبرت‌آموز بوده و می‌تواند مجموعه‌ای از الگوهای رفتاری، کرامات و ارزش‌های انسانی را برای مخاطبان خود به ارمغان آورد.

 

همه مردم مخاطب این نهضت جاودان هستند، از فقیر و غنی، کوچک و بزرگ تا عاشقان دلسوخته و اندیشمندانی که در پی کسب معرفتی از این واقعه هستند و ناظر بر این تنوع مخاطبان و از آنجا که این نهضت مجموعه‌ای از الگوهای ارزشی تربیتی و رفتاری را نیز حمل می‌کند، لذا کودکان و نوجوانان هم باید از این آموزه‌ها بهره‌مندی داشته باشند.

با این اوصاف اما عاشورا در نبرد میان دو جبهه مخالف تعریف می‌شود، هماوردی که در آن صحنه‌هایی از جنگ و خشونت متبادر است و لذا در نگاه نخست پرداختن به همه رخدادهای روز عاشورا چندان برای مخاطب کودک و نوجوان مناسب نباشد.

پس از یک سو این حماسه سرشار از آموزه‌های تربیتی و اخلاقی است و از سوی دیگر پرداخت مستقیم به آن، به‌ویژه برای کودک و نوجوان چندان عقلانی نیست، با این اوصاف آیا ما باید طیفی از مخاطبان مؤثر پرداختن به این رویداد را از دست بدهیم و یا تمهیداتی برای پرداختن به آنها وجود دارد؟

 

حسن دولت‌آبادی؛ نویسنده و کارگردان تئاتر کودک و نوجوان در این‌باره گفت: به طور قطع بیان تمامی مقاطع تاریخی واقعه مهمی همچون عاشورا که وجه خشونت‌بار آن به ویژه در آن روز خاص، پررنگ است برای مخاطب کودک و نوجوان قابل ارائه و عرضه نیست و باید به دنبال ما به‌ازاهای عاطفی، احساسی و مسائلی که کودک و نوجوان بیشترین ارتباط را می‌تواند با آن برقرار کند، بود.

 

وی ادامه داد: ادبیات و فرهنگ مرتبط با کودکان و نوجوانان به طور کامل رئالیته و طابق نعل به نعل واقعیت نیست و فعالان این عرصه یعنی ادبیات و فرهنگ کودک و نوجوان می‌توانند با توسل به تخیل و فانتزی مقاطعی درخشان را در مواجهه با رویدادهای مهمی همچون عاشورا برای کودک و نوجوان بسازند.

 

این نویسنده و کارگردان تئاتر کودک و نوجوان تصریح کرد: عاشورا فقط صحنه کشتار و قتل و غارت و به اسارت گرفتن عزیزترین بندگان خدا نیست، مجموعه‌ای از وقایع مهم قبل و بعد روز واقعه است و به شرط مطالعه عمیق در آن و دقت در شرح احوال هر یک از آنهایی که در این واقعه حماسه آفریدند می‌توان به سوژه‌های مؤثر و حیاتی در راستای بیان موازین تربیتی و اخلاقی ویژه کودک و نوجوان پرداخت.

 

دولت آبادی افزود: حتماً باید در این پرداخت از مجموعه‌ای از صحنه‌ها خشونت‌بار و غیرانسانی و بازگویی روایت آن به کودک و نوجوان با توسل به هر مدیومی در حوزه فرهنگ، ادب و هنر اجتناب کرد و تنها به وجوهی از این واقعه پرداخت که سرشار از حس عاطفی، احساسی، امنیت و دربردارنده نکات مهم تربیتی و اخلاقی است.

 

این کارشناس و مدرس دانشگاه در پایان تأکید کرد: همانطور که گفته شد با تکیه بر تخیل و فانتزی می‌توان از زبان اشیاء و خیلی چیزهای دیگر مانند اسب، شمشیر، مشک آب و نظایر آن صحنه‌هایی از ارتباط عاطفی میان اشخاصی که در این واقعه بزرگ حضور داشتند خلق کرد که اتفاقاً در آنها کودکان و نوجوانان هم سهمی به‌سزا داشته‌اند.