به گزارش کرب و بلا، یکشنبه 30 آذرماه مصادف است با سالروز ولادت فرخنده حضرت زینب (س)؛ خواهر گرامی حضرت امام حسین (ع) و عقیله بنی هاشم و پیام‌آور دشت کربلاست که با افشاگری خود پس از واقعه عاشورا، حکومت اموی را رسوا کرد.

عمق و ویژگی‌های چند وجهی شخصیت حضرت زینب (س) بسیار جذاب و شنیدنی است که آن را در گفت‌و‌گو با چند بانوی پژوهشگر حوزه دینی و تاریخ اسلام بررسی می‌کنیم.

زهرا شجاعی؛ کارشناس دینی با اشاره به برخی خصیصه‌ها و ویژگی‌های اخلاقی و رفتاری حضرت زینب (س) گفت: در هر عصر و مکانی وجود مقدس و شخصیت چند بُعدی این بزرگوار و سایر بانوان بزرگوار اسلام از قابلیت و ظرفیتی برخوردار است که بتوانیم از آنان درس و الگو بگیریم که متأسفانه تاکنون آنگونه که باید و شاید معرفی نشده است.

از جمله راه‌های بهره مندی از ویژگی‌های شخصیتی بزرگان دین، معاصرسازی آنهاست

وی ادامه داد: یکی از راه‌های بهره‌مندی از ویژگی‌های چنین شخصیتی، معاصرسازی آنهاست تا فاصله‌ای که بین آنان و ما وجود دارد از بین رفته و سبب شود تا نسل جوان و جامعه امروز و حتی بخشی از زنان به سمت الگوهای زمینی رفته و این خلأ را پُر کنند.

شجاعی تصریح کرد: مشخصاً در مورد حضرت زینب (س) شاید بتوان عاطفه، محبت و رأفتی را که در دوران کودکی، نوجوانی و جوانی در ایشان وجود دارد مورد نظر قرار داد و البته صبوری، شجاعت، ایثار و از خودگذشتگی از دیگر ویژگی‌های ایشان است که این اوصاف را می‌توان در امتداد محبت و علاقه‌ای به حساب آورد که آن بزرگوار نسبت به برادران خود، پدر و مادر و جد بزرگوارشان داشتند.

این فعال حوزه زنان به شخصیت اجتماعی حضرت زینب (س) نیز اشاره کرد و گفت: این بعد از شخصیت حضرت زینب (س) در مراحل، عرصه‌های مختلف و شرایط گوناگونی بروز و ظهور پیدا کرده است که از آن جمله احساس مسئولیت ایشان در ارتباط با جامعه و تلاشی که برای ترویج افکار عمومی و ترویج فرهنگ اسلام راستین داشتند در نمونه‌ها و داستان‌هایی که در زندگی حضرت بیان می‌شود، قابل شناسایی است.

شجاعت، دلیری و بلاغت در بیان از جمله ویژگی‌های حضرت زینب (س) است

وی با اشاره به شجاعت، دلیری و بلاغتی که در بیان حضرت زینب (س) وجود داشت، گفت: جنسیت در اسوه‌گیری مطرح نیست چرا که در اسلام، کمال انسانی به روح انسانی مربوط می شود و روح هم جنسیت ندارد و تعالی و تکامل روح هم جنسیت بردار نیست بنابراین اگر بخواهیم اصول حاکم بر رفتار شخصیت‌های تراز مکتب، اعم از زنان و مردان را شناسایی کنیم و آنها را مبنای رفتاری خود قرار دهیم، متوجه می‌شویم که محدود به جنسیت نیستند و شاید در ایفای نقش‌های زنانه برای الگوهای تراز مکتب اصرار یا تأکید خاصی داشته باشیم به عنوان مثال نقش مادری و همسری حضرت زهرا(س) اما در ارتباط با ویژگی‌های انسانی به نظرم جنسیت در الگوپذیری نقشی ندارد.

شجاعی به فاصله میان زنان و مردان جامعه امروز با شخصیت برجسته‌ای همچون حضرت زینب (س) اشاره کرد و گفت: البته اثبات عمق این فاصله به یک تحقیق میدانی و جامعه‌شناختی براساس شاخص‌ها و معیارهای قابل اندازه‌گیری دارد که البته ما تاکنون نه آن تحقیق را انجام دادیم و نه این شاخص‌ها را داریم، اما اجمالاً می‌توانم بگویم که علاوه بر عشقی که جامعه ما اعم از زن و مرد نسبت به اهل بیت(ع) و حضرت زینب(س) دارند، زمینه و مقدمات برای بهره‌مندی بیشتر از وجود مقدس حضرت زینب (س) برای الگوگیری فراهم است.

همراهی با امام حسین (ع) یکی از شروط تزویج ایشان بوده است

اشرف بروجردی؛ رئیس مرکز اسناد و کتابخانه ملی نیز به عدم توسعه‌یافتگی شناخت انسان‌های کاملی همچون حضرت زینب (س) اشاره کرد و گفت: شناخت ما از آن حضرت بیشتر به ماجرای پس از شهادت امام حسین (ع) منحصر می‌شود و تاریخ چندان نقل نکرده که بدانیم قبل از آن، حضرت از چه ویژگی‌هایی برخوردار بودند و چه رفتاری با دیگران داشتند و تنها یک نکته از قبل شهادت حضرت بیان می‌شود و آن اینکه حضرت زینب(س) با همسرشان شرط می‌کنند که این اختیار را داشته باشند با برادرشان امام حسین(ع) همراهی کنند.

وی افزود: بعد از شهادت هم از مجموع فرمایشات آن حضرت و بیاناتی که داشتند به نظر می‌رسد که مهم‌ترین خصیصه رفتاری ایشان تقابل با ظلم است و اینکه زیر بار ظلم نرفتند و حاکمیت ظالم را نپذیرفتند و اجازه ندادند یک فرد ظالم بر خاندان پیامبر(ص) سیطره پیدا کند.

بروجردی تصریح کرد: نکته دیگری که از ماجرای کوفه در تاریخ نقل می‌شود، عزت و کرامت نفس ایشان است که نشان می‌دهد وقتی به اهل بیت حضرت زینب(س) نان و خرما داده می شود، ایشان استنکاف می‌کنند و بیان می‌دارند که صدقه بر ما حرام است؛ ایشان در واقع می‌خواستند عزت نفس را در میان اعضای خانواده که باقی ماندند، حفظ کنند.

«ما رَاَیْتُ اِلاّ جَمیلا» یعنی قائل بودن به حفظ کرامت انسانی حتی با شهادت ولی خدا

یعنی به همه متذکر می‌شوند که من جز زیبایی ندیدم چرا که امر مهمی محقق شده و آن حفظ کرامت انسانی است و این حفظ کرامت انسان با شهادت امام حسین(ع) محقق شده

رئیس مرکز اسناد و کتابخانه ملی حضرت زینب (س)  را واجد همه خصوصیات نیک زنانه و البته انسانی دانست و تأکید کرد: الگوپذیری از این ویژگی‌ها تنها مختص زنان نیست بلکه شامل حال همگان می‌شود، ایشان وقتی پس از دیدن آن همه منحت و سختی و مصیبت، می‌فرمایند: «ما رَاَیْتُ اِلاّ جَمیلا» یعنی به همه متذکر می‌شوند که من جز زیبایی ندیدم چرا که امر مهمی محقق شده و آن حفظ کرامت انسانی است و این حفظ کرامت انسان با شهادت امام حسین(ع) محقق شده و در واقع امام حسین(ع) تسلیم یک فرد ناباب و ناصواب نشده که نپذیرفتن ظالم و ظلم یک نوع کرامتی برای انسان است که بسیار زیباست.

لاله افتخاری؛ پژوهشگر و فعال قرآنی نیز ولایتمداری، بصیرت ، بصیرت ، روشنگری، حرکت بهنگام و دفاع از اسلام و ولایت را از جمله ویژگی های بارز شخصیت حضرت زینب عنوان کرد و گفت: رفتار مناسب، تصمیم گیری بخردانه در مواجهه با شرایط اضطرار و سخت از جمله دیگر الگوهای رفتاری این بانوی بزرگوار است که زنان و دختران جامعه ما باید به آن رجوع کنند.

حفظ حجاب مهمترین پیام حضرت زینب (س) به جامعه زنان است

نماینده دوره نهم مجلس شورای اسلامی افزود: امروز بانوان رسالت مهمی بر دوش دارند که مهمترین آن حفظ حجاب است که مهمترین پیام حضرت زینب (س) به زنان است و این باید برای دختران و زنان جامعه ما دغدغه باشد که دامان و حجاب خود را از نگاه نامحرم محفوظ بدارند.

وی در پایان گفت: زینبی‌وار زندگی کردن، فائق آمدن به شرایط سخت است، اینکه در شرایط بحرانی بتوان بهترین تصمیم را گرفت، از ناملایمت نهراسید و به قدر وظیفه و رسالتی که بر ما محول شده است، از عهده آنها برآییم که این امر نیاز به مطالعه، تعمق بیشتر در زندگی الگوهایی همچون حضرت زینب (س) و مادر بزرگوارشان حضرت زهرا (س) دارد.