به گزارش کرب و بلا، در برخی از روایات آمده است که فُطرس، نام مَلَکی بوده است که به خاطر نافرمانی از دستور الهی به زمین هبوط کرده و در جزیره‌ای تبعید شده و به شکلی قدرت عروج از او سلب شده است.
به تعبیری دیگر، بالش به کیفر این نافرمانی چیده و به یکی از جزیره‌ها تبعید شد. هنگامی که امام حسین (ع) متولد شد، جبرئیل (ع) برای عرض تبریک به پیامبر (ص) به سوی زمین فرود آمد و در راه با فُطرس دیدار کرد و لذا به وی پیشنهاد کرد، برای عرض تبریک و تهنیت، با او نزد پیامبر (ص) برود. هنگامی که جبرئیل (ع) او را به حضور پیامبر(ص) برد، به امر پیامبر (ص)، بالش را به بدن پاک امام حسین (ع) مالید و سلامتش را باز یافت. (ر.ک: سفینه البحار، شیخ عباس قمی(ره)، ج3، ص930؛ بحارالانوار، ج26، ص340، روایت 10 و ج43، ص243، روایت 8 و ج4، ص182، روایت 7)
با این اوصاف ابتدا باید دید که مسئله سرپیچی و نافرمانی فُطرس به عنوان یکی از مجردات الهی با عصمت فرشتگان سازگاری دارد یا خیر؟ که در پاسخ به آن باید به بررسی برخی آیات و روایات بپردازیم:
نخست اینکه فرشتگان موجودات شریف و ارزشمندی هستند که واسطه بین خداوند متعال و عالم محسوس به شمار می‌آیند و در همه حوادث بزرگ و کوچک جهان نقش دارند و بر هر امری با توجه به ابعاد و جنبه‌های مختلف آن یک یا چند فرشته گمارده شده است و لذا نقش فرشتگان در حوادث و جریانها، اجرای فرمان الهی و تثبیت آن در جایگاه ویژهاش است. همچنانکه قرآن کریم در این باره می‌فرماید: «لا یَسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَ هُمْ بِأَمْرِهِ یَعْمَلُونَ » (سوره مبارکه انبیا؛ آیه 27). آنها در هیچ سخنی بر خداوند پیشی نمی‌گیرند و مطیع امر خداوندند.
دوم این مسئله که در فرشتگان سرکشی و نافرمانی وجود ندارد چون ارادهای مستقل از اراده خداوند ندارند تا چیزی خلاف خواست او بخواهند. قرآن در این باره نیز می‌فرماید: «لَا یَعْصُونَ اللَّهَ مَا أَمَرَهُمْ وَیَفْعَلُونَ مَا یُؤْمَرُونَ» (سوره مبارکه تحریم؛ آیه 6) فرمان خداوند را مخالفت نمی‌کنند و امر او را اطاعت می‌کنند.
نکته سوم نیز آنکه فرشتگان، با وجود فراوانی و کثرت، از نظر مقام و درجه مختلفند، برخی برتر از برخی دیگرند و عدهای فرمانده و عدهای فرمانبردارند لذا آن که فرمانده است به امر الهی امر می‌کند و فرمان میدهد و آن که فرمانبر است نیز به دستور الهی مطیع و فرمانبردار و همگی در این ویژگی که از خود اراده و اختیاری ندارند، مشترکند. همچنانکه باز خود قرآن در این باره می‌فرماید: «وَمَا مِنَّا إِلَّا لَهُ مَقَامٌ مَعْلُومٌ» (سوره مبارکه صافات؛ آیه 164) هر کدام از ما فرشتگان دارای رتبه و جایگاه معین و مشخصی است.
و مسئله دیگر آنکه چون کارهای فرشتگان به امر خداوند و اراده اوست و خداوند در همه امورش غالب و چیره است «وَاللَّهُ غَالِبٌ عَلَىٰ أَمْرِهِ» (سوره مبارکه یوسف/ آیه 21) و هیچ چیز در آسمانها و زمین او را عاجز و مغلوب نمی سازد، «وَمَا کَانَ اللَّهُ لِیُعْجِزَهُ مِنْ شَیْءٍ فِی السَّمَاوَاتِ وَلَا فِی الْأَرْضِ» (سوره مبارکه فاطر؛ آیه 44) لذا فرشتگان نیز که فرمانبرداران حق بوده، اراده و خواستی جز اراده و خواست او ندارند و همواره چیره و پیروزند. (ر.ک: المیزان، ج17، ص12، ذیل آیه اول سوره فاطر)
براساس آنچه از بررسی آیات و روایات درباره جایگاه فرشتگان الهی اشاره شد، در ماجرای فُطرس مَلَک و شفاعت او به واسطه مولود خجسته‌ای چون امام حسین (ع)، عدهای از بزرگان معتقدند، این داستان با آیات صریح قرآن که ویژگیهای فرشتگان را برشمرده و آنها را بندگان مطیع و کریم و شایسته خداوند معرفی می‌کند و از هر نوع سرپیچی و نافرمانی پیراسته میداند، سازگاری نداشته و لذا باید این گونه روایات را نادرست شماریم و حتی به فرض درستیشان، بدان سبب که نکتهای فراتر از ادراک ما دارند، باید علمش را به اهلش یعنی اولیای برگزیده الهی واگذاریم و خود را در فهم آن ناتوان بدانیم.
البته در مقابل عدهای نیز بر این باورند که فرشتگان اصناف و درجه‌های گوناگون دارند. گروهی مقرّبند و گروهی در درجه پایینتر جای گرفتهاند. آیاتی که هر گونه نافرمانی و سرپیچی را از فرشتگان نفی می‌کنند، به فرشتگان مقرب مربوط است. فطرس از فرشتگان مقرب نبود تا از هر نوع سرکشی پیراسته باشد؛ به ویژه آن که تخلف و سرپیچی فطرس در برخی روایات کندی و سستی ورزیدن خوانده شده که نوعی ترک اولی است نه گناه همچنان که پیامبران (ع) نیز درجات مختلف دارند: «تِلْکَ الرُّسُلُ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ» (سوره مبارکه بقره؛ آیه 253) بعضی پیامبران را بر بعضی برتری بخشیدیم.
