به گزارش کرب و بلا، حجت‌الاسلام ناصر نقویان، استاد دانشگاه شهید بهشتی با حضور در نشست «عاشورا و امروز ما» که به همت انجمن اندیشه و قلم و ویژه ایام سوگواری محرم برگزار شد، گفت: عزت همراه با فضیلت و اخلاق که معیار زندگی امام حسین(ع) بود، راز ماندگاری نهضت و قیام ایشان شد.

 

وی با بیان اینکه می‌توان به عاشورا نگاه‌های متفاوتی داشت، ادامه داد: نظریه‌های گوناگونی مطرح است؛ از نظریه سوگ تا حتی نظریه شادی عرفانی با این استدال که در قبال این عروج و موفقیت معنوی سیدالشهدا باید شادی و پایکوبی کرد و نکته جالب دیگر اینکه نظریه دیگری نیز وجود دارد مبنی بر اینکه قیام سیدالشهدا استشهادی بوده است و ایشان خود را عامدانه و آگاهانه به  استقبال شهادت رفتند تا به این واسطه حکومت ظالم را رسوا کنند که البته تمامی این نظریات دلایل و خاستگاه خود را داراست.

 

نگاه تاریخی به عاشورا مهم و متفاوت از سایر نگاه‌هاست

نقویان تصریح کرد: با این حال نگاه تاریخی، مهم و متفاوت است با این استدلال که باید به این واقعه مستند و واقع‌بینانه نگریست چرا که تاریخ دو وجه دارد، یکی پنهان و نیمه‌پنهان که دسترسی به ابعاد گوناگون آن مشکل و نیازمند ابزار و دانش پژوهی است و بخش دیگر زنده‌نمای تاریخ  که مربوط به حوادث بزرگ و فوق‌العاده تاریخ است و تاریخ آن را زنده و به‌روز نگه می‌دارد.

 

این استاد دانشگاه ادامه داد: خوبی و بدهای‌های معمولی در بخش نخست که باید آن را به تاریکخانه تاریخ تعبیر کرد فراموش می‌شوند اما خوبی‌های فوق‌العاده و جنایات بزرگ در تاریخ زنده می‌مانند. حادثه کربلا از آن دسته حوادثی است که در تاریخ کاملاً زنده مانده است و شاید کمتر حوادثی در تاریخ همچون عاشورا این چنین زنده و پویا باشند.

 

وی در اهمیت موضوع عاشورا و زنده بودن آن در میان همه اقوام و ملیت‌های جهان گفت: یکی از دوستان، بدون واسطه برای من از نلسون ماندلا نقل می‌کرد که در طول 27 سال زندان و شکنجه و انفرادی، او یک بار به مرز خودکشی رسیده است، اما یاد مقاومت و انسانیت حسین(ع) او را نجات می‌دهد. نکته جالب اینکه امام حسین(ع) در اصحابش، هم سنی عثمانی مذهب دارد، هم مسیحی، هم شیعه، هم گنه‌کار توبه کرده، هم زاهد پارسا و وقتی ندا می‌دهند «هل من ناصر ینصرنی»، نمی‌گوید «هل من مومن ینصرنی» این بدان معناست که عاشورا فرامذهبی و فرادینی است.

 

عاشورا عزت آمیخته با فضیلت است

این پژوهشگر دینی گفت: عاشورا عزت آمیخته با فضیلت است، تاریخ یعقوبی از امام حسین(ع) حدیثی به عنوان حدیث برگزیده از پیامبر نقل کرده که «خداوند کارهای بزرگ را دوست دارد و از کارهای حقیر بدش می‌آید». جمله‌ای از امام در عاشورا نقل شده است با این مضمون که به خدا قسم دست ذلیلانه بیعت به شما نمی‌دهم و از معرکه مانند بردگان فرار نمی‌کنم و یا نقل به این مضمون که ناپاک ناپاکزاده مرا بین شمشیر و ذلت مخیر کرده که از ما ذلت دور است.

 

نقویان با اشاره به رجز سیدالشهدا که «مرگ برایم گواراتر از زندگی با ننگ است» گفت: چنین ادبیاتی روح انسان را به پرواز درمی‌آورد چراکه بیعتی که یزید از امام حسین(ع) می‌خواست، بیعت دموکراتیک و قدرت داشتن نبود بلکه بیعت ایدئولوژیک بود. یعنی می‌خواست از این بیعت برای خودش مشروعیت ایجاد کند.

 

مشکل یزید ظلم و جفا او بر مردم بود

وی ایراد بزرگ یزید را که امام حسین(ع) تن به سازش با او را نداد، شراب‌خوارگی ندانست و گفت: مشکل یزید ظلم و جفا به مردم و تضییع حقوق جامعه بود و می‌خواست دهان هر مخالفی را با گفتن اینکه پسر پیغمبر با او بیعت کرده، ببندد. به خاطر همین امام با او به قیمت جانش بیعت نکرد، چرا که این بیعت، ذلت حسین و مشروع کردن ذلت جامعه بود.

 

این خطیب مذهبی عنوان کرد: جمله معروف امام حسین(ع) در مورد امر به معروف و نهی از منکر هر چند که تا قبل از قرن پنجم سندی از آن موجود نیست اما از این زاویه قابل فهم است که شرط نهی از منکر از نگاه فقها، احتمال تأثیر است و قیام سیدالشهدا(ع) تأثیری بر حکومت یزید نداشت و یزید بعد از سه سال به مرگ طبیعی از دنیا رفت.

 

وی به راز ماندگاری امام حسین(ع) اشاره کرد و گفت: زندگی امام حسین(ع) همواره نه تنها براساس اخلاق، بلکه فراتر از اخلاق بود و مصداق این مدعا اینکه در کدام جنگ تاریخ سراغ دارید که، آب کمیاب را نه تنها به دشمن، بلکه به اسبان دشمن می‌دهند؟ یا نخستین فرمانده دشمن را بدون کلمه‌ای بخشیده باشند؟! تأثیر زندگی اخلاق‌مدار امام آنچنان زیاد است که بر رویه و منش اصحاب ایشان نیز تدثیر می گذارد تا آنجا که مسلم در خانه هانی دست به ترو ابن زیاد نمی‌زند و آن را غیراخلاقی می‌داند.