مقام نبوت و امامت ازجمله مقامات الهی است که نصب آن توسط خداوند متعال انجام پذیرفته و هیچ‌کس دیگری را مجال دخالت در آن نیست:

قالَ إِنِّی جاعِلُکَ‌ لِلنَّاسِ إِماما

«[خدا به او] فرمود: من تو را پیشواى مردم قرار دادم.»[1]

خداوند متعال بعد از انتخاب رسولان خویش -بدون اجازه دخالت مردم در این مهم- از طریق رسولانش اقدام به معرفی اوصیاء رسولان کرد بدین‌صورت که هر رسول موظف بود تا وصی خویش را به مردم معرفی نماید. این معرفی مبتنی بر دستوری الهی از جانب خداوند متعال بود.

رسول اکرم (ص) در طول حیات مبارکشان و در جایگاه‌های مختلف اقدام به معرفی اوصیا بعد از خودشان نمودند. یکی از این جایگاه‌ها و معتبرترین و معروف‌ترین آن‌ها، غدیر خم بود.

آن بزرگوار بعد ازا نتصاب امیرالمؤمنین (ع) به‌عنوان ولی و امام مردم به دستور خدا، ائمه بعد از ایشان را نیز به مردم معرفی کردند.

اهمیت اشاره به نام امام حسین (ع) در حدیث غدیر زمانی معلوم می‌گردد که در روایات شیعه آمده است که ائمه اطهار، از نسل امام حسین (ع) می‌باشند.

امام حسین (ع) یکی از ائمه 12 گانه شیعه و یکی از امامانی است که رسول‌الله (ص) در خطبه غدیر به آن‌ها اشاره کرده‌اند.

اهمیت اشاره به نام امام حسین (ع) در حدیث غدیر زمانی معلوم می‌گردد که در روایات شیعه آمده است که ائمه اطهار، از نسل امام حسین (ع) می‌باشند.

کلیدی بودن امامت امام حسین (ع) برای مردم زمانی مشخص می‌گردد که رسول گرامی، از مردم می‌خواهند تا برای اثبات بیعت خویش با امیرالمؤمنین چنین بگویند:

«(اى رسول خدا!) ما را به‌فرمان خدا پند دادى دربارۀ على امیر مؤمنان و امامان پس از او، فرزندانت از نسل او، حسن و حسین و پیشوایان پس از آن دو که خداوند برپایشان کرده. اینک براى آنان عهد و پیمان از ما گرفته شد، از دل‌ها و جان‌ها و زبان‌ها و درون‌ها و از دستانمان. هر کس توانست با دست، وگرنه با زبان بیعت نمود. دیگر پیمان نخواهیم شکست و خداوند دگرگونى از ما نبیند و از این پس فرمان تو را به نزدیک و دور از فرزندان و خویشان خواهیم رساند و خداوند را بر آن گواه گیریم و او بر گواهى کافى است و تو نیز بر ما گواه باش.»[2]

 

در این فقره تصریح به نام امام حسین (ع) شده و مردم نیز عهد و پیمان بستند که همواره با دل‌وجان در خدمت آن امام همام باشند.

در ادامه نیز رسول‌الله تأکید می‌فرمایند که بیعت با امام حسین (ع) به‌ مثابه بیعت باخدا و رسول خدا است:

هان مردمان! آنک با خداوند بیعت کنید و با من پیمان ببندید و با على امیر مؤمنان و حسن و حسین و با امامان از نسل آنان که پس از ایشان خواهند بود. امامانى که فرمانى پایدار در دنیا و آخرت‌اند. خداوند مکّاران را تباه می‌کند و به باوفایان، مهر می‌ورزد.[3]

«هر کس پیمان شکند، البتّه به زیان خود گام نهاده و آن که بر عهدش پابرجا ماند، به‌زودی خدا او را پاداش بزرگى خواهد داد.»[4]

این تأکید رسول‌الله (ص) بر بیعت با امیرالمؤمنین و حسنین (ع) روشنگر اوج اهمیت اطاعت از این بزرگواران است و لاجرم فهمیده می‌شود که شکستن بیعت با هر یک از ائمه همانند استکبار و در مقابل خداوند متعال ایستادن است.

اهمیت اشاره به نام امام حسین (ع) در حدیث غدیر زمانی معلوم می‌گردد که در روایات شیعه آمده است که ائمه اطهار، از نسل امام حسین (ع) می‌باشند.

شیخ المحدثین مرحوم صدوق چنین روایت می‌کند:

سلمان فارسى گفته بود: نزد رسول خدا (ص) بودم، دیدم حسین بن على بر زانوى وى نشسته پیامبر میان دو دیده و دهان وى را مى‌بوسد و مى‌گوید: تو سرور فرزند سرور هستى و تو امام فرزند امام و پدر امام هستى. تو حجت خدا و پدر 9 تن از حجت‌های خداوند از نسل خود هستى که نهمین نفر آن‌ها قائم ایشان است.[5]

لذا قول به امامت امام حسین (ع) و فرزندان ایشان امری ثابت بر اساس خطبه غدیر و دیگر روایات است ولی می‌بینیم که از همان ابتدای امر به بیعت با امیرالمؤمنین (ع) بر اساس قبول ولایت علی (ع) و امام حسن و امام حسین (ع)، زمزمه‌های مخالفت منافقان بلند می‌شود.

صحابی بزرگوار رسول‌الله و یکی از شیعیان مؤمن امیرالمؤمنین (ع)، جناب سلیم بن قیس در کتاب خویش  چنین می‌نویسد:

و اولین کسانی که رسول‌الله (ص) بدان‌ها امر نمود تا بیعت نمایند، ابوبکر و عمر بودند؛ و آن‌ها برنخاستند تا از رسول‌الله سؤال کردند: آیا دستور به بیعت (با امیرالمؤمنین) از جانب خداست؟

رسول‌الله به آن‌ها پاسخ دادند: آری. این دستور خداوند متعال است و بدانید که هر کس این بیعت را بشکند کافر است و هر کس از علی (ع) اطاعت نکند کافر است زیرا کلام علی (ع) همان سخن من و دستور او همان دستور من است. پس هر کس با سخن و دستور علی (ع) مخالفت کند همانا با من مخالفت کرده است.[6]

این گزارش به ما نشان می‌دهد که مخالفت با غدیر و پیام‌های غدیر از همان ابتدای اعلام ولایت امیرالمؤمنین و ولایت ائمه اطهار بعد از ایشان، شروع شده بود. لذا تبلور این مخالفت را می‌توان دقیقاً در حوادث بعد از شهادت رسول‌الله (ص) جستجو کرد یعنی سقیفه!

به‌جرأت می‌توان سقیفه را محل تولد اصل مخالفت با غدیر نام‌گذاری کرد. مخالفتی بزرگ با بانی غدیر و مفهوم و پیام‌های غدیر!

 

ادامه در قسمت بعد...