سؤال: گفتن ذکرهایی‌ مثل خدای‌ من حسین است، من علی‌الخصوص و لا إله إلاّ فاطمه چه حکمی‌ دارد؟

 جواب: باید ترک شود.


سؤال: در مراسم عزای‌ سیدالشهداء (ع) لطمه زدن به‌ صورت به دور از ریا و تظاهر، چه حکمی‌ دارد؟

 جواب: صرف نظر از حکم لطمه زدن به‌ صورت در مصیبت، انجام چنین کاری‌ اگر موجب ضرر قابل اعتنا نباشد، اشکال ندارد. 


سؤال: هروله کردن (حالتی‌ بین راه‌رفتن و دویدن) همراه با سینه‌زنی‌ در مراسم عزاداری‌، چه حکمی‌ دارد؟

 جواب: هروله ذاتاً اشکال ندارد، ولی‌ اگر موجب وهن عزاداری‌ شود، اشکال دارد.


سؤال: سینه زدن با بدن برهنه، به دور از چشم نامحرم چه حکمی‌ دارد؟

 جواب: در صورتی‌ که مصون از نگاه نامحرمانه ـنه خصوص نامحرمـ باشد، اشکال ندارد.


سؤال: در برخی‌ مجالس که برای‌ بزرگداشت اهل‌ بیت (ع) برپا می‌‌شود، مسائلی به چشم می‌‌خورد؛ از جمله:

1. تصریح به الفاظی‌ که دلالت بر الوهیت اهل‌ بیت (ع) دارد؛ مانند لا إله إلاّ علی‌ و ... .

2. خواندن اشعار و بیان مطالبی‌ که مقام خداوند را در برابر اهل‌ بیت (ع) پایین می‌‌آورد؛ مانند خدا عکس علی‌ را ماچ می‌‌کرد.

3. انجام بعضی‌ کارها در منظر مردم، برای‌ اظهار ذلت در برابر اهل‌ بیت (ع)؛ مانند آویختن زنجیر به گردن و در آوردن صدای‌ حیوانات.

4. نسبت دادن برخی‌ امور به اهل‌ بیت (ع) که به ظاهر با عصمت آنان منافات دارد.

برخی‌ افراد در توجیه این اعمال که در آن شائبه حرمت وجود دارد، می‌‌گویند: دستگاه امام حسین (ع) از محدوده فقه خارج است. لطفاً با بیان نظر شریفتان، راه‌‌‌گشای‌ ما برای‌ دستیابی‌ به بینشی‌ به دور از اشتباه و بهره‌مندی‌ صحیح از مجالس اهل‌ بیت (ع) باشید.

جواب: 

1. اهل‌ بیت عصمت و طهارت (ع) همتای‌ قرآن کریم، معصوم و حجت الهی‌‌اند.

2. تعظیم شعائر اهل‌ بیت (ع) مورد ترغیب اکید شارع مقدس است.

3. در تمام مراسم، لازم است از غلو پرهیز شود.

4. لازم است در همه مراسم، از گفتار یا رفتاری‌ که موجب هتک مقام شامخ امامت و وهن خاندان عصمت یا اهانت به اصل عزاداری‌ است، احتراز شود.

5. نهضت سیدالشهداء (ع) برای‌ احیای‌ حق و اماته باطل بود؛ کاری‌ که حق نباشد، انجام دادن آن مخالف هدف قیام حسینی‌ (ارواحنا فداه) است.


سؤال: جمعی از شیعیان و محبان اهل‌ بیت عصمت و طهارت (ع) هستیم که همه ساله در ایام ماه محرم و صفر از سالیان دراز تاکنون عزاداری سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و دیگر ائمه معصومین (ع) را در نقش تعزیه و شبیه‌خوانی در شهر مذهبی سیدان فارس ـکه سرای سادات و دارالمؤمنین استـ و دیگر قرای فارس و خود شهر شیراز اقامه می‌کنیم و طریقه‌اش آن است که مرد لباس مخصوص زنانه نمی‌پوشد بلکه پیراهن سیاه عربی پوشیده و با پارچه سیاه تا روی بینی‌ را می‌پوشانند و اطفال هم لباس عربی پوشیده و زبان حال می‌خوانند، اجتماع مرد و زن هم مختلط نیست و آواز غنا در کار نیست، ساز و شیپور و طبل که مخصوص عزاداری است، به‌صورت مارش عزا می‌نوازند و اشعار تعزیه ما را شاعر گران‌قدر مرحوم آقای میرزاعلی جان کاویانی‌راد متخلص به سکوتی ـکه از اساتید تعزیه در ایران بوده‌ـ از نص احادیث شیعه به دست آورده است، نسخه‌ها در بین نسخه‌های سراسر ایران بی‌نظیر هست و ایشان از اهل داراب کلاه ساری بوده‌اند که برای برپایی عزای امام حسین (ع) به سراسر ایران مسافرت کردند، اجرای مراسم تعزیه ایشان را به فارس کشانیده و در آن‌جا ساکن و مدفون شده‌اند و حدود سیصد مجلس تعزیه از ایشان به یادگار مانده که قابل تحسین است، حتی‌الامکان در مجالس ما اشعار دروغ خوانده نمی‌شود و مجالس، باشکوه خاص برگزار می‌گردد و به کثرتی شور و گریه برپا می‌شود که قابل توجه است. رفتن در هم‌چون مجالس و گرفتن اجرت و اقامه آن‌چه صورت دارد؟

جواب:

1. در صورت حفظ همه شرایط مرقوم در استفتاء، اقامه، شرکت و تهیه مقدمات جایز بلکه راجح است.

2. چون هدف نهضت سیدالشهداء (ع) استنقاذ بندگان خدا از جهالت و ضلالت بود، نباید طرزی رفتار کرد که تعزیت به جای تعلیم و تربیت و تزکیه نفوس قرار گیرد.


سؤال: عزاداری اعم از سینه‌زنی و راه‌اندازی دسته‌جات عزاداری برای عرض ادب به ساحت مقدس سایر ائمه اطهار (ع) غیر از حضرت سیدالشهداء (ع) چه حکمی دارد؟

جواب:

1 ـ عزاداری برای هرکدام از اهل بیت عصمت و طهارت قربه الی الله عبادت است.

2 ـ اجلال و تکریم آن ذوات قدسی (ع) در اعیاد مذهبی قربه الی الله عبادت است.

3 ـ سعی شود در تمام مراسم یادشده تبلیغ آثار قرآن و عترت (ع) ملحوظ شود، جوادی آملی 95/1/31.


سؤال: یکی از مؤمنین مبلغ... تومان پول نقد را، وقف حضرت سیدالشهدا (ع) کرده­‌اند. آیا شرعاً وقف پول نقد صحیح است؟

جواب:

1. وقف پول که هیچ فایده‌ای بدون نقل عین ندارد صحیح نیست.

2. اگر مقصود، نذر پول بود؛ نه وقف آن و تعبیر وقف براثر آگاه نبودن [به مسأله] باشد احتیاطاً در اجلال و تکریم حضرت سیدالشهدا (ع) صرف شود. 


 سؤال:

1. زمین‌های زراعتی روستاها تا حدود چهل سال قبل به علت قلّت نیروی انسانی و مشکلات کشت با وسایل سنتی و اولیه کشت و زرع به این صورت انجام می‌شد که نصف زمین زراعتی یک روستا در یک سال و نصف دیگر زمین مزروعی همان روستا در سال دیگر کشت می‌شد. با توجه به مورد فوق کشاورز می‌بایست در جایی ساکن باشد تا موفق به کشت گردد و از طرف دیگر بیش از نصف زمین‌های زراعتی روستایی با دست توانای مردم آباد شده است.

2. اهالی روستای ... هر ساله در روز عاشورا مهماندار مهمانان حضرت امام حسین (ع) هستند؛ یعنی در روز عاشورا چندین روستای مجاور جهت عزاداری سرور شهیدان (ع) از قدیم الایام به این روستا می‌آیند و ناهار را مهمان اهالی این روستا هستند.

با توجه به موارد فوق آیا اجاره زمین مسکونی و زراعی شامل حال مردم این روستا می‌شود یا خیر؟

جواب:

1. زمین‌هایی که در تاریخ وقف، موات بوده و بعداً آباد شده، اعم از مسکونی و زراعی، وقف نیست.

2. زمین‌هایی که در تاریخ وقف، آباد و ملک واقف بوده، مقداری را که واقف وقف کرده است همان مقدار وقف است و درآمد آن به همان مصرف معین در وقف‌نامه صرف می‌شود.

3. اگر هزینه مهمانداری عاشورا در زمان وقف، جزء مخارج عزاداری بوده، هم‌اکنون برابر وقف‌نامه به حساب وقف عمل شود.