تعزیه حاصل تلفیق اندیشه و تفکر ایرانی و آموزه‌های اسلامی است. در بررسی سیر تکاملی گونه‌های مختلف عزاداری بر اساس مدارک و مستندات موجود، به نظر می‌رسد شرایط شکل‌گیری این گونه نمایشی قبل از دوره صفویه وجود نداشته و از طرفی اجرای تعزیه‌خوانی در دوره قاجار نیز بر کسی پوشیده نیست.

روایات تصویری عاشورا در قالب فیلم و سریال، کارکردی همچون روایات مکتوب به ویژه در قالب مقاتل دارند. گرچه که ممکن است در سالهای متمادی و به طور مکرر پژوهشگران به آنها رجوع کنند اما این دلیلی بر داشتن تاریخ مصرف خاصی نمی‌شود.

در این مقاله، رویکردهای تربیتی امام سجاد (ع) و کارکرد آن در الگودهی به مربیان و والدین بررسی می‌شود. در بین مباحث مربوط به تربیت، پرداختن به رویکردهای تربیتی جایگاهی ویژه دارد زیرا مراحل فرایند تربیت را فراروی ما قرار می‌دهد. ارائه درکی از رویکرد مبنایی امام سجاد (ع) در صحیفه سجادیه که در آن عوامل زیادی و نقش و ارتباط متقابل دارند، به همراه نحوه عملکرد آن عوامل، موضوعی است که این پژوهش بدان می‌پردازد.

در دنیای امروز لازم نیست مسافر لندن بشویم و در میانه یکی از مهم‌ترین شهرهای جهان نام حسین بن علی (ع) را به گوش سایرین برسانیم...

از میان آثار ادبی جهان تنها بخش ‌اندکی از آن‌ها به‌عنوان آثار کلاسیک جهانی معرفی می‌شوند. آثار کلاسیک آن‌هایی هستند که از درس‌هایی عمیق برای جهانیان برخوردار هستند. ازآنجاکه بخش قابل‌توجهی از ادبیات حسینی شایسته معرفی شدن در سطح آثار کلاسیک و ادبیات جهانی است، مقاله حاضر به بررسی راهکارهایی در این زمینه مهم و کمتر مورد توجه قرارگرفته، می‌پردازد.

با رجوع به کتاب «البرصان و العرجان و العمیان و الحولان» جاحظ، چنین برمی‌آید که سنان بن انس سر مبارک امام حسین (ع) را از تن جدا کرده است.

میان ایران و سرزمین لبنان پیوندها و اشتراکات فرهنگی و مذهبی عمیقی وجود‌ دارد که سرچشمۀ اصلی‌ آن‌ شیعه بودن بخشی از ساکنان دو منطقه و ریشه‌دار بودن اندیشه‌های شیعی در آن‌ها است. یکی از موضوعاتی که می‌توان در ادبیات دو منطقه به‌صورت تطبیقی بررسی نمود عاشورا و مضامین عاشورایی است‌ در دوره معاصر جنگ‌های جنوب لبنان و مقاومت حزب‌الله در آن و نیز انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی در ایران باعث شد که در ادبیات مقاومت هر دو منطقه توجه و گرایش خاصی به ادبیات‌ عاشورایی‌ شکل گیرد. در این مقاله با روش تحلیل محتوا و تطبیق داده‌ها به بررسی تطبیقی سیمای دو قهرمان عاشورا یعنی حضرت عباس (ع) و حضرت زینب (س) در شعر معاصر دو منطقه پرداخته‌شده است‌.

واقعه و نهضت عاشورا مشحون از وجوه گوناگون معنای زندگی مطلوب برای انسان است‌. این معنا با تأکید بر رویکرد فراطبیعت‌گرایی در مولفه‌هایی مانند، خداباوری، آخرت باوری‌، اخلاق، هدف از زندگی‌، جایگاه‌ انسان و مسئله شر قابل بازیابی است. در واقع، با بازخوانی نهضت عاشورا می‌توان نقش برجسته مؤلفه‌های مذکور را به روشنی ملاحظه کرد تا بتوان معنای زندگی را به معانی‌ای چون ارزش‌، هدف و کارکرد زندگی مورد فهم و بازاندیشی قرار داد. جست‌وجوی معنای زندگی در نهضت عاشورا، به معنای عبور از لایه‌های ظاهری و جنبه شعائری آن و نفوذ در لایه‌های زیرین و آموزه‌های متعالی اصلی آن‌ است‌. در واقع تقرب ما شیعیان به ارزش‌ها و آموزه‌هایی مانند آزادی‌خواهی، عدالت‌طلبی، ظلم‌ستیزی، مظلوم‌دوستی، امر به معروف و نهی از منکر در پرتو تعالیم عاشوراست که تلاش و تقلای ما را در این‌ جست‌وجو‌ ارزشمند می‌سازد. پس، دست یافتن و  التزام عملی به آموزه‌های متعالی فوق در نهضت عاشوراست که جست‌وجوی معنای زندگی را برای ما ارزشمند‌ می‌سازد‌.

واقعه عاشورا همواره در ادبیات و تاریخ تشیع، پررنگ‌ترین عنصر بوده است. ادبیات عاشورایی از دیرباز مورد توجه نویسندگان، شعرا و ادبا بوده است. از روزی که حضرت امام‌ حسین (ع) را در صحرای کربلا به شهادت رساندند و خانواده و اصحاب مویه کردند، ادبیات عاشورایی متولد شد و همچنان به حرکت خود ادامه می‌دهد.

نکته قابل توجه برای ما نحوه این بروز و ظهور در دوره‌های مختلف تاریخی و سیاسی است. به ویژه خواستیم تا در گفت‌وگو با دکتر محمدرضا سنگری که ادیب و عاشورا پژوه است، نقش ادبیات عاشورایی را در 40 سال‌ اخیر بررسی کنیم. مثلا در چه دوره‌ای و چرا رنگ‌ حماسه بیشتر بود و در چه دوره‌ای نگاه عرفانی غلبه داشت. حاصل این گفت‌وگو را بخوانید.

جامعه شیعی در طول تاریخ و به ‌ویژه در چند قرن اخیر، به واسطه عجین شدن «فرهنگ عاشورا و آیین‌های آن» با روح جمعی و حیات فرهنگی این مردم، توانسته منظومه‌ عظیمی از آیین‌های خرد و کلان را ایجاد کند که نه تنها محمل یک آیین مذهبی، بلکه در اشکال جامع خودش، محمل مجموعه‌ای از سنت‌ها و میراث هنری، زیباشناختی و سنت‌های فرهنگی و اجتماعی جامعه ایرانی در سطوح خرد و سطح کلان ایران هم هست.